Niet alleen Belgen voelen zich eenzaam

Het is al weer wat jaartjes geleden dat ik op bezoek ging bij een oudere dame in een bejaardenhuis, met wie ik al jaren bevriend was. Bij binnenkomst bleek één van haar dochters er ook te zijn.
We zaten gezellig te keuvelen en opeens, schijnbaar uit het niets, zei mijn vriendin tegen haar dochter: “niemand begrijpt mij”. Het klonk als een eenzame aanklacht.

Ik las dat bijna de helft van de Belgen zich soms, tot bijna altijd, eenzaam voelt.
En ook dat het niet ongewoon is om je soms eenzaam te voelen. We maken van alles mee in ons leven. En we vinden het vaak moeilijk om te praten over dingen die niet lekker lopen of ons dwars zitten. En zo sjouwen we alleen met onze problemen rond.

Bij mijn vriendin was het anders. Zij wilde wel praten maar haar dochter hield de boot af. Ik luisterde naar het gesprek tussen moeder en dochter en ook ik hield mijn mond.
We schrokken beiden van haar directheid, denk ik. Het is niet zo onze gewoonten om onze gevoelens op tafel te leggen. En zeker niet als het gaat over zielenpijn zoals eenzaamheid, onbegrepen gevoelens en angsten.

Mijn vriendin woonde in een toen nog bestaand bejaardenhuis.
Ze had kinderen die haar trouw opzochten en toch sprak zij over eenzaamheid. Haar dochter antwoordde : “Ik begrijp u pas als ik zelf oud ben”.
En dat was eigenlijk een mooi en waar antwoord. Maar wat mijn vriendin dwars zat bleef zo wel in de lucht hangen.
Was ze eenzaam ondanks veel mensen om haar heen? Viel het proces van ouder worden, aftakeling en loslaten haar zwaar? Miste zij juist nu haar lang geleden overleden echtgenoot? Was zij angstig?

Haar dochter was nog jong. Hoe kon ze voelen wat haar moeder nu meemaakte?
Daar moest zij eerst zelf oud voor worden.
Achteraf vond ze het wel jammer dat ze niet had doorgevraagd maar vluchtte voor wat haar moeder zei, bang voor een moeilijk gesprek.

Ze had willen vragen wat haar moeder zo eenzaam maakte en wat zij zo moeilijk vond. En waarin zij dan niet begrepen werd. Ze noemde het een gemiste kans om te praten

We zijn jaren verder in de tijd. Alleen mijn grijze haren vertellen het al: ik ben ouder geworden. En anders zie ik het wel aan mijn ouder wordende kinderen.
Ik weet nu hoe het voelt om oud te zijn. Pas zei een lotgenoot tegen mij: “ik wist niet dat oud worden zo moeilijk was.” Ik vrees dat meer ouderen dat zeggen.
Ook al staan onze kinderen om ons heen, dragen zij zorg voor ons, oud worden is van jezelf.

Het leven van onze kinderen is druk en gevuld. Ze krijgen zelf kinderen en kleinkinderen en staan daardoor nog in het volle leven. Zo is het altijd geweest en zo zal het altijd zijn!
We zijn in ons leven op de plaats waar we nu zijn.

Het is fijn, en ik denk goed, als we naast ons gezin andere contacten en vriendschappen hebben. Want misschien, nee niet misschien, hebben we elkaar nodig. Het helpt als wij als ouderen er met anderen over kunnen praten.
Als we kunnen delen hoe het voelt om ouder te worden. Dat alles wat moeizamer gaat en dat ons lichaam soms krakkemikkig is. En dat we bijna allemaal pillen slikken.
We mopperen met elkaar over de maatschappij die zo snel verandert. Dat we buiten adem raken om alles bij te benen. En het helpt we zijn tenslotte lotgenoten!
En hoewel we onze kinderen lief en goed vinden praten we over onze eenzaamheid die bij het ouder worden om de hoek komt kijken.

Maar we weten ook dat er meer is dan oud voelen, oud zijn.
Er zijn gelukkig zijn ook veel fijne dingen om met elkaar te doen.

Het zou heel kortzichtig, bijna dom, zijn om te denken dat alleen ouderen eenzame gevoelens kennen. Want eenzaamheid komt op alle leeftijden voor.
Ik herinner mij nu weer hoe ontzettend eenzaam ik mij voelde toen ik een bakvis was. (de tegenwoordige puber)
Ik voelde mij onbegrepen en opgesloten in mezelf. Het was een heel naar gevoel.

Niemand die het aan mij zag. Ik was er bijzonder goed in om het te verbergen. Schaamde mij ervoor en dacht dat ik dit alleen voelde.

Er zijn vandaag de dag heel veel jongeren die zich eenzaam en onbegrepen voelen. En dat is geen wonder lijkt mij in deze tijd van smartphones, digitale contacten en het alom druk hebben.

Er wordt veel over gesproken. En er worden allerlei acties ondernomen. Zo wordt in ons land ieder jaar een week uitgeroepen tot week tegen de eenzaamheid. Het is een mooi gebaar en een goed begin.
Maar een week van aandacht zet geen zoden aan de dijk, lijkt mij. Er is meer nodig tegen de plaag van eenzaamheid.
Zo zijn er in Amstelveen, de woonplaats waar ik woon, allerlei buurtrestaurants waar je kunt binnen lopen om te eten tegen een schappelijke prijs.
Mensen worden ook persoonlijk gevraagd iemand mee te brengen. En dan nog lukt het niet altijd dat mensen de stap wagen en komen.

Als bijna de helft van de Belgen zich soms, tot bijna altijd, eenzaam voelt dan is de eenzaamheid heel groot. Het zal in ons land wel ongeveer hetzelfde liggen
Ik hoop dat iedereen de moed vindt en het aandurft om er zonder schaamte over te praten, omdat het een menselijke emotie is.
Vooral ook jongeren. Dat er dan iemand is die naar je luistert en voor je open staat, omdat bijna iedereen het gevoel kent.

Het zijn vaak de kleine dingen naar elkaar die een wereld van verschil maken.

Dit bericht heeft 4 reacties

  1. Annette

    Dank u tante Maaike!

    Soms vraag ik me af of we ook bang zijn van de stilte en de emoties dan boven kunnen komen. Thuis bij jezelf is zo simpel nog niet. Een goede mix vinden tussen verbonden zijn met anderen en verbonden blijven met mezelf vind ik persoonlijk een hele klus.
    Er was hier in onze kerk een oude man die al jaren in dezelfde bank zat als wij. Hij knikte vriendelijk, genoot duidelijk van onze kinderen. Nu is hij er niet meer. Nooit een woord mee gewisseld, maar wat mis ik hem! Dat zet me tot nadenken dat verbinding meer is als praten met elkaar.

  2. Elly

    Ach Maaike, dat je juist nu een stukje over eenzaamheid schrijft. Dat kwam. – nog heel kortgeleden- in een paar gesprekken die ik voerde nogal eens veel aan de orde. Jongelui ( bij voorbeeld je eigen kinderen) zijn heus wel genegen om te voelen wat jij voelt. Al is het maar voor jou om je te kunnen begrijpen en te helpen. Maar dat kunnen ze niet echt. Leeftijdgenoten kunnen dat vaak wel.
    Er is een goed boek (heb ik pas gehoord) van een zekere Margriet Sitskoorn over Het 50plus Brein, dat ook erg inspirerend is om in ieder geval ZELF al die zielenpijn, eenzaamheidsgevoelens, onzekerheid en angst beter te duiden.
    En o.a. helpt: goed doen – anderen helpen, hetzij met woorden, hetzij met je gezelschap…
    Welnu, genoeg. Het helpt allemaal.
    Aldus doende, proberen je zo goed mogelijk te redden in de wachtkamer. Want daarin zitten we uiteindelijk. (Zeker de 80-plussers. ‘t Is niet zo erg, als we daarin het maar een beetje gerieflijk hebben. Met wat hulp van Boven, en dat we daarvoor dankbaar kunnen zijn.

  3. Tineke

    Dag Maaike,

    Oud en eenzaamheid? Hoort dat bij elkaar?
    Oud (67) ben ik niet. Eenzaam? Nee. Alleen? Soms. Ja zelfs in gezelschap.
    Het is heel fijn dat er landelijk programma’s opgezet worden om de eenzaamheid tegen te gaan.
    Zo was ik onlangs alleen naar een bijeenkomst in het kader van “een tegen eenzaamheid” Omdat ik zelf in de ouderenzorg gewerkt heb, was ik wel eens benieuwd wat ze nu precies gingen doen.
    Omdat ik niet in orde was , had ik me voorgenomen niet zelf contact te maken om zo mijn stem te sparen. Ontvangst(registratie) was “rommelig” en er was koffie/thee en iets lekkers. Daar miste ik een stukje persoonlijk welkom(contact, hand geven) Zo zocht ik een plekje en vroeg of ik bij twee dames aan kon schuiven? Ja hoor! En zij vervolgden hun gesprek. Ze hebben GEEN woord tegen me gezegd. Nu had ik daar zelf op die middag ook helemaal geen zin in, ivm stem. Wel vond ik het typerend. Om contact te hebben, moet je toch vaak zelf de eerste stap zetten. Op de tafels lagen afsprakenkaartjes om met elkaar iets af te spreken. Heb niet gezien dat er ook maar iemand een kaartje heeft ongevuld. Na een tijdje werden we uitgenodigd om naar de filmzaal te komen. Er was een mooie film. Eenmaal op de plek (half in het donker) aangekomen vroeg de dame naast me of ik helemaal alleen was? Ja, dat was ik en zij vertelde dat ze met een vriendin was. Door een snoepje wat ze me aanbood was er “contact”. Zelf probeerde ik zo min mogelijk antwoorden te geven en in gesprek te gaan. Eigenlijk wel jammer (voor haar). Na afloop van de film was er nog een gezellig samenzijn met muziek, kerstman, hapjes en drankjes. Dit heb ik aan me voorbij laten gaan omdat ik echt graag naar huis wilde. De organisatie maakte aan het eind van de middag nog bekend dat ze het niet meer “eenzaam” willen noemen, want zij zagen zoveel gezelligheid en verbinding. Of ik me vermaakt had? Ja hoor en “alleen” ging ik weer huiswaarts.
    Maaike, je mist je man en bent nu alleen. Wel hoop ik dat je je niet eenzaam voelt.
    Uit een onderzoek: “Gelovige mensen vinden steun bij hun God en ervaren daarom minder eenzaamheid. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat religie samenhangt met minder eenzaamheid.”
    Liefs van Tineke.

  4. Anoniem

    Inderdaad zijn veel mensen eenzaam, ook jongeren! Al ben je in een groot gezelschap dan kun je nog eenzaam zijn. Al heb je maar 1 vriend(in) om echt mee te kunnen praten en luisteren dat laatste is zeer belangrijk zeker als je alleen bent komen staan. Dan kun je er weer tegen is tenminste mijn ervaring. En een ander is er ook mee geholpen. Goede kerstdagen gewenst, ook nu zonder je man. Ik hoop dat je met geliefden toch nog fijne dagen hebt! hartelijke groet, Lucie

Laat een reactie achter