Van zinken teil naar bad

Als ik in bad ga stel ik de kraan in op temperatuur en laat het bad vol lopen.
In de winter is mijn badkamer, wat een luxe, heerlijk verwarmd.

Dat was vroeger wel andere koek. We hadden in 1950 nog geen douche of badkamer.
Nee, we gingen op vrijdagavond in de schuur in de teil
Niet erg romantisch voor de wekelijkse badbeurt.

De fietsen die achter ons stonden zagen we niet want daar zaten we met onze rug naar toe.
Als het echt winter werd was het bibber de bibber koud in de schuur.
Bij  uitzondering, maar dan moest het wel echt streng vriezen, verhuisde de teil naar de woonkamer. Ik vond het prima en hoopte vurig dat de winter zo streng werd  dat de teil wel naar de kamer moest!

In de teil

“Het water is bijna warm hoor” roept moeder uit de schuur naar ons in de huiskamer.

In de schuur staat op het 3-pits petroleumstel een enorme ketel water.
De ketel is er vanmiddag al op gezet. Nu is het avond en het water is inmiddels warm

Als moeder weer in de kamer is legt zij de stapeltjes schoon ondergoed op de grote tafel.
Ze loopt spiedend rond de tafel en kijkt de stapeltjes nog even na. Klopt het allemaal?
“Ja, hoor” mompelt ze.
Voor mij ligt ook een stapeltje klaar. “
“Jongens ik ga de teil klaar zetten. Arjan, jij kunt komen hoor” zegt moeder en loopt terug naar de schuur.

In de schuur pakt moeder de grote zinken teil die aan een haak aan de muur hangt en zet hem op de grond.  Ze zucht want hij  is zwaar en ziet er rood van.
Dan loopt ze naar het petroleumstel waar de ketel met water op staat.
Als moeder het deksel van de ketel haalt vliegt de hete stoom de lucht in. Ze zet even haar bril af.
Arjan komt al aanlopen om moeder te helpen. Samen tillen ze de ketel met water van het oliestel. “Voorzichtig”, zegt moeder, “het water is kokend, brand je niet”.
Samen gieten ze de grote ketel heel in de teil. De teil is zo groot dat hij nog maar voor de helft gevuld is met ater.

Het is vrijdagavond, onze “badderavond”.

grote teil

We zijn vandaag met zijn vieren om in bad te gaan.
Broer Arjan is dit keer de bofkont, hij is vandaag de oudste en mag dus het eerst in de teil. En als je de eerste bent is het schone water voor jou. De volgende drie gaan er achteraan, in hetzelfde water.
Het moet gezegd, er staat wel een keteltje schoon warm water klaar om ons na te spoelen. Dat vind het lekkerst van de hele wasbeurt. Dat water is lekker warm.

“Zo” zegt moeder” nu is het jou beurt, Maaike.”
Ik kijk met steelse blik in de teil. Ik vind het geen feestje dat ik erin moet.
En al helemaal niet dat ik de vierde ben. Ik weet het vooruit al het water is erg afgekoeld en koud.
Moeder giet eerst nog wel wat warm water in de teil maar veel te weinig. Het water blijft koud. Als ik in de teil zit bibber ik van de kou.
“Ik heb het koud, ik heb zo het koud”zeur ik aan één  stuk door.
Moeder wordt een beetje boos en zegt: “Hou nou eens op met je gezeur dat het water te koud is! Ik heb er net nog warm water voor je bij gedaan.”.
Ik ben blij als ik gewassen ben. En dan giet moeder als een toegift nog een keteltje heerlijk warm water over mij leeg als naspoeling.
Het water loopt langzaam in een warm straaltje over mijn lijf lopen. Ik houd mijn adem even in. Heerlijk, heerlijk.

Nu nog rits, rits vlug mijn nachtjapon aan en dan rennen naar de kamer. De anderen zitten ook schoon en gebadderd in de huiskamer.

 

Het badhuis

badhuisJaren later, het is inmiddels 1962, wonen Gijs en ik in Rotterdam. We zijn pas getrouwd en wonen 68 treden hoog in een piepkleine ruimte op een vliering. natuurlijk zonder badruimte.
“Zullen we vanavond even naar het badhuis gaan?” stelt Gijs voor.  Ik kijk hem verbaasd aan: een badhuis? Nog nooit van gehoord.
Maar ik wil het ook wel eens zien.  Samen wandelen we, met onze schone kleren in een tas, naar het badhuis. Ik kijk mijn ogen uit. De douches staan naast elkaar in een lange rei.

badhuis 1badhuis 1Het geeft me een naar gevoel, het iets heeft van een concentratiekamp of van een kazerne!

Je kunt ook een bad nemen, maar wij nemen de goedkopere douches. Daar worden we ook schoon genoeg van. Ik vind het een hele belevenis en wel fijn.  Een douche nemen is toch al weer heel wat anders dan in de teil!

Een lavet

Na de Rotterdamse jaren kopen wij in 1966 en flat.

Als wij het huis gaan bezichtigen zien we een ingebouwd lavet
Ik kijk Gijs verrukt aan: zie je dat? Een doucheruimte met lavet, plus koud en warm stromend water!
Het is een 4-kamerflat we krijgen een zee van ruimte na ons kleine zolderkamertje in Rotterdam.
We doen het!  Gijs is er ook heel content mee, dat is duidelijk te zien!
De kleine Judith veermaakt zich uitstekend met speeltjes in het lavet.

Zonder dat wij het beseften diende de vooruitgang zich al  schoorvoetend aan.

lavet

Het inpakken en wegwezen gaat voort. Weer later, in 1965 betrekken wij een vrijstaand boerenhuisje.
Dit keer gaat de verhuizing vooral van Gijs uit. Hij ziet zichzelf al op klompen om het huisje lopen.
Wat betreft de douchevoorzieningen is het dom, want we gaan met grote stappen terug in de tijd. In dat optrekje is nog niets te bekennen sanitaire voorzieningen. Maar het is vrijstaande en romantisch begroeid met klimop.
Het huisje heeft wel een heel grote bijkeuken. Daar bevindt zich ook de wc.
Echter, niet in de vorm van een watercloset. Nee daar was nog , zelfs naar de maatstaven van toen, een pré- historische plee.

PLEE103Het afbreken kost overigens nog heel wat hoofdbrekens. Het geheel is verzwaard met beton, doorvlochten met ijzer, sterk genoeg om een olifant te dragen.
Maar goed, met hakken en breken is het voor elkaar gekomen. Er komt een modern watercloset voor in de plaats.
Het baden in een teil duurt nog een paar jaar langer voort.

Toch is plots ook daar het eind van in zicht. Want we gaan verhuizen naar een nieuwbouwhuis. Het huis staat op tekening.  En nu wordt het een heel ander verhaal. Het gaat goed in Nederland! Links en rechts om ons heen worden huizen gemoderniseerd. Opgeknapt! Er worden douches en badkamers geplaatst.  We kunnen, omdat het huis nog op tekening staat, zelf meedenken en voorstellen indienen. Als we iets willen, dan is het nu. Dit is onze kans en laten we dan meteen maar doorpakken.  We gaan met de aannemer rond de tafel zitten. Al pratend en overleggend  besluiten we in de badkamer een bad te plaatsen en een tweede toilet! Hoe luxe!

We gaan tegels uitzoeken en naar baden kijken. We gaan dikwijls naar de bouwvorderingen kijken. Gijs neemt trouw zijn meetlat mee.
De ligging nog eens grondig bestudeerd en alles nagemeten, dat hoort er nu eenmaal bij als je man een cijfermaniak is! De bouw gaat ons veel te langzaam.
Tot we op een dag de eerste contouren van onze prachtig badkamer kunnen zien.
“Zouden de maten en alles wel kloppen?” vraag ik weifelend aan Gijs.
“Natuurlijk” zegt Gijs , we hebben toch alles nauwlettend berekend”. En dat is waar!

Als het huis klaar is wordt het opgeleverd.

badkamer

 

Wat een weelde. We krijgen zomaar een prachtige woonplek onder de zon!
Met een geheel naar onze eigen wensen, compleet  ingerichte, badkamer.
We kunnen vanaf nu allemaal een heerlijk bad nemen in onze moderne grote badkamer.

Je kunt ook ook  gratis abonnee  worden  van  mijn  blog.  Van  ieder  nieuw  artikel  dat  ik  publiceer krijg je dan voortaan  bericht. Klik op “subscribe”  in de rechter kolom en vul je gegevens in.

Dit bericht heeft 10 reacties

  1. Hilda

    Geweldig verhaal.
    Wij woonden vroeger in een oud dijkhuis, zonder douche of aanverwant.
    Op vrijdag avond stond de teil in de keuken en ook wij gingen om de beurt in de teil.
    Gordijntjes dicht en als je moeder het haar na spoelde ook met een keteltje lauw warm water , oh wat was dat lekker .
    En onderwijl stond in de keuken de oven aan met 2 roomboter cakes.
    Ik kan nu nog de geur van vervlogen tijd ruiken.
    Later rond de tijd dat ik 12 jaar werd, heeft ons vader in de eerste schuur een lavet geplaatst en hokje er om heen en daar gingen we toen douche , want ja , zei m’n moeder , as ze groot meisje wordt kan dit echt niet meer , Hihi.
    In de winter werd er een groot hittekanon in de schuur gezet en was t wel wat behaaglijker.

    Wat een luxe is er dan nu tegenwoordig , want onze ouders hebben t best druk en zwaar gehad.
    Groet van Hilda

    1. Mee op de wind

      Precies Hilda, wat leuk zoals je het allemaal beschrijft. Ja, als je eenmaal groter werd ging het weer anders. Bij ons was het ook echt heel koud in die schuur. Het was ook een heel huiselijke en gezellige tijd met al die kookgeuren die nog niet werden afgevoerd. Vooral in geuren liggen ook zo veel herinneringen. Ik vind het fijn dat je mijn verhaal aanvult en op deze manier onderstreept.
      Hartelijk dank Hilda voor deze reactie, met een groet van Maaike

  2. Tiny

    Fiedeldidein, zei moeder Katrijn,
    zaterdags moeten we netjes zijn!
    Zaterdags moeten we in het bad,
    zeven kinderen en een kat!
    ‘k Zal ze boenen, ‘k zal ze schrobben!
    Twee pond soda in de tobbe.
    Broekjes aan en schortjes voor,
    ’t gaat in ene moeite door.

    Geen gedrein, zei moeder Katrijn,
    zaterdags moeten ze aan de lijn!
    Zeven kinderen en een kat,
    allemaal zijn ze klets-kletsnat.
    Niet zo sikkeneurig kijken,
    als jullie droog zijn, zal ik je strijken,
    ’t is niet prettig, maar het moet!
    Hang je lekker? Dan is ’t goed.

    Nu het konijn, zei moeder Katrijn,
    die zal ook wel smerig zijn,
    Ook ’t konijn moet in het bad,
    net als de kinderen en de kat.
    Maar ’t konijn zei: Later, later…
    nu ben ik nog bang voor water,
    ‘k denk dat ik maar smerig blijf…
    ik geen soda aan mijn lijf!

    Fiedeldidein, zei moeder Katrijn,
    als we maar gelukkig zijn.
    Toen kreeg elk een pepermunt.
    Dit is alles, kinderen. Punt.

    door: AMG Schmidt.

    Wij waren met zijn 8-en. En later als “groot” meisje op de slaapkamer met een emmer heet water.
    Dank je wel voor je mooie verhalen!

    Groet,
    Tiny.

    1. Mee op de wind

      Dag Tiny, en jij hartelijk dank voor het toesturen van dit gedichtje. Het was mij niet bekend, hoewel ik veel gedichtjes van haar ken.
      Altijd weer verbaas ik mij over haar speelse taal en haar rake kijkjes op het leven. De verhalen die ik over vroeger schrijf maken bij mij zelf ook allerlei gevoelens los. Ik ga nog meer respect krijgen en inzien hoeveel levenslust onze ouders hadden en hoe kunstig zij roeiden met de riemen die zij hadden! Als je groot werd ging het baden weer heel anders zoals jij ook beschrijft!
      Ik vind het fijn dat je reageert, dankjewel! Groet van Maaike

      1. Tiny

        Dag Maaike,
        Je blog volg ik al langere tijd.
        Vele jaren werkte ik met dementerende mensen en dan is zoiets zo waardevol om te weten en gedeeltelijk ook zelf meegemaakt te hebben. Herinneringen ophalen en dan genieten.
        Tiny, 63 jaar.

        1. Mee op de wind

          Mooi gezegd Tiny! Herinneringen ophalen en dan genieten. Als je dingen weet dan is het vaak gemakkelijker te begrijpen als mensen je iets vertellen, dat begrijp ik! De jongeren kunnen het zich allemaal niet voorstellen hoe alles vroeger was. Veel jongeren zijn geinteresseerd in die oude verhalen en daarom is het ook voor hen mede waardevol om ze op papier te zetten! Hartelijk dank weer voor je reactie. Fijn dat je mij volgt in het lezen van mijn blog! Een groet van Maaike

  3. wilma

    Ja een lavet hadden wij ook. Heb er wel even naar terug verlangd toen we verhuisden en we een douche hadden. Maar er moest toen , denk ik, een los bad( van die hardplastice badkuipen)komen. Dus eerst in een teil. gelukkig van korte duur.
    Wat zijn we nu verwend met twee badkamers(soms heb je er hier drie).
    Tja hier is het normal dat er in de masterbedroom(ouder slaapkamer) ook een badkamer bij zit.
    Bedankt weer voor je verhaal!!
    Groet, Wilma

    1. Mee op de wind

      Dag Wilma, ook weer op mijn blog! Dit zijn verhalen die veel oproepen omdat de oudere generatie het vaak heeft meegemaakt. En jij ook zelfs nog terwijl je veel jonger bent! Ja overzee blijkt vaak nog meer luxe te zijn dan hier. En hier is het al zo luxe, vind ik.
      Jullie hebben er dan”maar”twee daar zul je het toch ook wel mee redden,lijkt mij.Een lavet was best wel handig. Maar ineens verdwijnt dan weer zoiets. En waarom is dan mijn vraag. Gezellig dat je er weer was Wilma. Hartelijk dank voor je reactie en het lezen van mijn schrijfsels.Een groet van Maaike

  4. nelly zandee

    weer zo een herkenbaar verhaal .wij gingen ook in de teil vrijdags in een klein keukentje.mijn 2 grote broers eerst, daarna was ik aan de beurt dan was er weer schoon water ,maar bij de volgende werd eerst het vuile schuim van het water geschept en dan een pannetje warm water erbijvoor de volgende.in de oorlog was het nog erger geen zeep soms geen gas om op te koken een noodkacheltje op de kachel toen kregen we ook nog scabius een soort schurft en moesten we naar een badhuis daar werd je helemaal ingesmeerd met zalf wat waren we toen ongelukkig.na de oorlog kregen we zeep van de canadezen wat waren we daar blij mee.

    1. Mee op de wind

      Dag Nelly, ja dat weet ik nog goed dat er huidziekten ontstonden omdat er geen zeep meer was. We spreken nu echt, met onze verhalen, uit de ‘oude doos’. Ik heb al die verhalen opgeschreven opdat ze niet worden vergeten. Het is goed om de geschiedenis van een land, van een tijdperk vast te leggen voor mensen die na ons er zullen zijn. Natuurlijk ben ik niet de eerste en enige die ze opschrijft maar iets herhalen kan geen kwaad, lijkt mij.
      Ik weet ook nog hoe blij we waren met alles wat na de bevrijding weer verkrijgbaar was. Langzaam kwam alles weer opgang. Soms kun je niet bevatten dat dit allemaal in een mensenleven plaats vindt. Dat we nu achter de computer zitten en onze mails de wereld rond gaan. Hoe verandert is de tijd. Als vroeger iemand emigreerden dacht je die persoon nooit meer terug te zien. En nu gaan sommige jongeren even een weekeindje naar Amerika. Wel dit is het weer voor nu Nellie. Ik wens je nog veel leesplezier en dank weer voor je reactie. Geweldig dat je dit allemaal nog ter hand neemt! Groetjes van Maaike

Laat een reactie achter