Onverklaarbare trek hebben
Het gebeurt mij soms dat ik ineens een onverklaarbare trek in iets heb. Dat komt blijkbaar ook voor als je niet in verwachting bent. Zo heb ik de laatste week een bijna onweerstaanbare trek in postelein, terwijl ik het vroeger toch maar een enkele keer heb gegeten. Maar die enkele keer heeft dus een onuitwisbare smaakherinnering achtergelaten. Die herinnering is terechtgekomen in mijn breinlaatje met het opschrift: opbergen en niet vergeten. Het is goed opgeborgen, want nu ik weer aan postelein denk, loopt alleen al bij de gedachte het water mij in de mond.
Mijn moeder had niets met postelein. Tenminste, het stond nooit op het menu. Nu werd er op onze tuinderij ook geen postelein geteeld – dat zal zeker meespelen. Gewoonlijk aten we alleen groenten van het eigen land. Dat was goedkoop en dichtbij. Mijn moeder was haar tijd ongewild vooruit want postelein behoort nu tot de “vergeten groenten”.
Postelein in het opberglaatje
Met postelein maakte ik kennis toen ik ergens bleef eten, en ik vond het werkelijk heerlijk. Desondanks heb ik het zelf ook weinig of nooit gekookt. Postelein bleef daarom heel lang in het opberglaatje liggen.
Na mijn trouwen nam ik onbewust, zoals bij bijna iedereen het geval is, dingen en gewoontes mee uit het ouderlijk huis.
Als jonge kersverse huisvrouw, en vooral om het goed te doen, kookte ik groenten die wij thuis aten en had leren koken.
Een goede huisvrouw zijn was een eerzaam beroep.
Aan de andere kant ging ik later – ook op eetgebied – mijn eigen weg. De gerechten van de nieuwe tijd slopen zonder veel ophef gewoon mijn leven binnen.
Samen eten aan de kruiskade
Na ons trouwen woonden we anderhalf jaar in Rotterdam, vlak bij de Kruiskade. Rotterdam was een stad die toen ook al bevolkt werd door veel gastarbeiders. Dat had zijn weerslag op de Kruiskade met zijn vele eettentjes. Het was dan ook in Rotterdam waar ik voor het eerst, samen met mijn lief, van een Chinese maaltijd genoot. We schrijven anno 1962.
Natuurlijk had dat ook zijn invloed op mijn kookkunst, want zelf nasi goreng klaarmaken is niet bepaald moeilijk. Als mijn moeder dan op bezoek kwam en bleef eten, genoot ze zichtbaar van de maaltijd. Wel zei ze dan steevast: “jullie eten zo vreemd!”.
Echter, als ik haar na de maaltijd vroeg of ze iets voor morgen mee wilde nemen, verdwenen de gerechtjes glunderend in haar tas.
Het verlangen naar postelein bracht mij allereerst naar de Jumbo, dicht bij mijn huis. Daar heb ik gezocht, maar helaas niet gevonden. Nu schijnt het vooral de zomerpostelein te zijn die het het meest in trek is. Als je googelt op postelein komt er op internet een ware lofzang op gang. Het is heel gezond en staat bol van de vitaminen. Als je het leest lijkt postelein wel een medicijn. En volgens internet was postelein bij de oude Grieken inderdaad zelfs een populair medicijn. Het zou een koortsverlagend effect hebben en het bood verlichting aan brandend maagzuur. Ook tegen verstopping en tegen ontstekingen van de urinewegen werd het gebruikt.
Op zoek naar een echte groenteboer
Postelein is een oude, uitheemse groente, en bij opgravingen bleek dat het zo’n 3000 jaar geleden in Iran al werd gebruikt als kruid. Het behoort tot de exotische groenten en we kregen het van de Indianen om moeilijke tijden mee te overbruggen.
Het kwam rond 1700 via reizigers en handelaars in Europa terecht. Vroeger werd het best veel gegeten, maar tegenwoordig is het uit de gratie en wordt postelein weinig meer geteeld. Het hoort tot de vergeten, bijzondere groenten.
Gelukkig wordt het hier in Nederland nog wel geteeld. Toch is het ook hier zoeken geblazen, want waar is het te koop?
Misschien bij een echte groenteboer? Maar die moet je in dit tijdsgewricht ook met een lantaarntje zoeken.
Iedereen weet inmiddels dat we veel groenten moeten eten om ziektes te kunnen opvangen, en ter voorkoming van nare ziektes. Bij de jeugd zijn witlof, spruitjes en bloemkool in ongenade gevallen en mogen van hen de aftocht blazen.
De meest gekochte groenten zijn tomaten, uien en komkommers. Dat lijkt mij wel te kloppen.
Ik ben een echte groenten-eter en vind alle groenten heerlijk. Helaas heb ik zuurkool van mijn menu moeten schrappen omdat het zo zout is. Maar van een ouderwetse maaltijd met groenten, aardappelen en vlees kan ik echt genieten.
Heerlijke vegetarische gehaktballetjes
Bij vlees maak ik wel een aantekening want daar bedoel ik vegetarisch vlees mee. Tegenwoordig maak ik heerlijke balletjes van vers vegetarisch gehakt. Gewoon klaargemaakt op de ouderwetse manier zoals mijn moeder mij leerde. Met kruiden, een eitje, beschuit en soms nog wat fijn gesneden uitjes erdoor. Echt heerlijk.
Zit ik ineens met mijn blog op de eettoer. Ach ja, ik had onverwacht zin om een blogje te schrijven en kwam toen bij postelein terecht omdat ik daar dus zo’n trek in had.
Als ik over eten schrijf denk ik meteen ook aan het eten van vroeger thuis. Aan de maaltijden die mijn moeder bereidde. Ik denk dat een ieder die zijn ouders niet meer heeft, verlangen kent naar het ouderlijk huis. Wat zou het heerlijk zijn om nog eens een lekker “ouderwets prakje” bij mijn moeder te eten.
Als ik dan mocht kiezen wat ik wil eten (ook al ben ik niet jarig), zou ik voor bloemkool en/of sperzieboontjes met komkommer gaan.
En let op, dan wel bloemkool met een sausje erover. En de komkommer op mijn moeders manier klaargemaakt. Ik weet niet hoe ze het deed maar het was verrukkelijk. De overgare groente zou ik gewoon een keer voor lief nemen!
Nog een keer met zijn allen aan tafel
Maar nog liever zou ik een keer met z’n allen aan de tafel zitten en samen eten, mijn moeder aan de kop van de tafel en wij, de elf kinderen op een rijtje, om de tafel heen.
En als ik dan ook nog een dag mocht kiezen, dan graag op zondag. Want op zondag mochten de meisjes zonder afruimen van tafel lopen.
Op die speciale dag moesten de jongens de tafel leegruimen en de afwas doen. Wij meisjes mochten op zondag toekijken wat de jongens ervan maakten, en dat gaf mij een goed gevoel.
Misschien onbewust toch een subtiele vorm van emancipatie, terwijl dat helemaal niet aan de orde was.
In mijn jonge jaren, toen onze kinderen nog klein waren, bleven er vaak vriendjes en vriendinnetjes eten en slapen. Het kon allemaal.
En dat vind ik nog altijd leuk, maar het komt veel minder voor en het is helaas ook minder haalbaar.
Vandaag de dag gaat alles moeizamer en ligt er eerder stress op de loer. Dat is niet alleen bij mij het geval; bij ouderen staat de stressboog strak gespannen, er is weinig voor nodig om gestrest te raken. Ik hoor het tijdens gesprekken die ouderen met elkaar voeren.
Koken als medicijn
Soms wil ik toch nog als vanouds de kinderen thuis te eten vragen, en daar hoort natuurlijk koken bij. Ik denk dan aan iets eenvoudigs en ga de kinderen op termijn uitnodigen, want de agenda’s staan vol. Meestal is dit meteen het einde van mijn opgezette plan.
“Want waarom zou ik gaan koken? Dat is helemaal niet nodig, koken is voor hen juist ontspannend! Nee hoor, ze koken wel even en brengen het gewoon mee.”
En dan denk ik: nou, als koken voor jullie als een medicijn werkt, ga dan maar je gang!
En zo wordt het wel eten, maar zonder te hoeven koken.
Ik ben benieuwd: wat zijn jullie ervaringen met postelein? Staat het nog op het menu?
Nu hebt u mij wel heel nieuwsgierig gemaakt. Ik ga er naar uitkijken en heb al een paar recepten gevonden. Nu de postelein nog. Ook bij mijn moeder waren de groenten altijd overgaar en ook ik zou ze voor lief nemen als ik nog een keer met haar aan tafel mocht zitten.
Ha Bernadette, een beetje de bedoeling dat mensen nieuwsgierig worden naar deze “vergeten groente’.
Het smaakt een beetje zurig, ik vind het heerijk. Mijn kleinzoon is op vakantie op Texel en hij stuurde een app dat het daar in het wild op het veld staat. Wist ik ook niet.
Hij is ook zo nieuwsgierig hoe het smaakt. Ik heb het ook nog niet gevonden. Zag het wel bij een verzorgingshuis op het menu staan, het is dus al wel. Daat doet een ouderwetse groente het natuurlijk ook altijd. En de herinneringen aan ons ouderlijk huis zullen altijd blijven en die herinneringen koesteren we en houden in ere en in leven zo.
Dank Bernadette. Met groet, Maaike
Hier in de buurt (de Glind) is een groetenkwekerij daar hadden ze het van de winter het heette ook winterpostelein. Ze hebben een kraampje aan de weg, daar kun je betalen met de QR code. Ik heb het zelf nog niet gegeten, toch ook eens proberen. Vroeger bij mij thuis aten we het ook wel eens het is dus een beetje een vergeten”groente. Wij aten zomers ook melkmoes, dat werd koud gegeten dat was met kervel en rozijnen en zo, erg lekker! Die kervel kwam natuurlijk ook uit de tuin zoals de meeste groentes. Ook appels en (stoof)peren in de herfst. Wat een werk allemaal he om dat te wecken want een diepvries hadden we nog niet. Maar het had ook wel wat. Groetjes van Lucie
Ja zeg dat Lucie, wat een werk hadden onze moeders bij ale andere werkzaamheden waar wij geen weet meer van hebben. Een grote mand met kapotte sokken die gestopt moesten worden etc, etc. Van melkmoes heb ik nog nooit gehoord die combinatie kan je zelf niet verzinnen: kervel met rozijnen! Lijkt mij ook erg lekker.
Leuk om eens uit te wisselen over eten want dat heeft toch een belangrijke plaats in ons leven. Wnterpostelein heb ik nooit gegeten en ziet er ook anderts uit zag ik op een plaatje.
Ben benieuwd hoe je postelein vindt.isschien is het echt voor de leiefhebbers omdat het een beetje zurig smaakt. Vroeger werd alles aangemaakt met een stukje roobboter en aanmaakspul.Als ik het vind denk ik dat ik het eerst maar eens op de oude manier klaar maak. Misschien heeft die teler nu wel zomerpostelein. Succes ermee.
Leuk weer een reactie van je. Groetjes van Maaike
Hai Maaike, weer een leuk blog vol herinneringen.
Tip, ik stel zuurkool eerst koud af, dan is het minder zout en minder zuur en smaakt des te lekkerder.
Wat postelein betreft,de enige groente die ik iets waardeer, vooral omdat het zo slijmerig is en zurig.
Zo zie je, smaken verschille echt, mijn favorieten zijn,uien, paprika, taugé, en vele anderen.
Als ik aan mijn ouderlijk huis denk, is het stoofperen,bruine bonen en rollade,
Grappig dat die dingen bij me boven komen.
Bedankt voor je blog!
Groetjes Cis
Ha Cis, zuurkool zal ook dan voor mij te zout blijven ben ik bang. Mijn bloeddruk is een zorgenkindje en als ik het stijgen kan vermijden is dat meegenomen. Wel een goede tip van je hoor! Ik vind de groenten die jij opnoemt oom allemaal heerlijk. Ik schreef al dat ik gek ben op groenten en eigenlijk lust ik alle groenten.
Stoofpeertjes is ook zo,n ouderwetse groente hoewel die nog wel egeten wordt. Ze zijn zelfs kant en klaar te koop. Maar ze smaken niet zo lekker dan je ze zelf bereidt.
Ja, herinneringen komen spontaan boven als je het evr vroeger hebt. Zelfs met geuren erbij soms. wat zit alles vernuftig in elkaar in ons lichaam dat het zomaar verschijnt en we het ons herinneren
Fijne reactie Cis. Mijn dank, met groetjes Maaike
Och wat een herinnering aan groentes en eten
Wat kun je soms heimwee hebben naar vroeger.
Mijn moeder deed komkommer met de kaasschaaf in plakjes en dan besprenkelen met azijn.
Er werd suiker over heen gestrooid en dan een bord erop met een zware pan. Zo kwam de komkommer er zoet/zuur uit. Heerlijk bij de sla.
Melkmoes? Is dat niet Kruidmoes met kervel en karnemelk met rozijnen en verse worst er in?
Ja Engelien, heimwee naar vroeger hebben dat kan echt. Het zijn niet alleen de groentes die een rol spelen maar de hele enttourage wat ons parten speelt. Het gezin, het eten met elkaar, de gesprekken enz. Nu je het zegt deed mijn moeder het geloof ik ook met de kaasschaaf, komkommer snijden. Het waren hele dunne plakjes. En een schepje suiker deed ook wonderen ja.
Melkmoes, vertelde Lucie, werd gemaakt van kervel en rozijnen. Ik ken het gerecht helemaal niet, nooit van gehoord zelfs. En zo zijn er eetverhalen genoeg als we over vroeger gaaqn praten. Is wel heel leuk, vind ik.
Dank en groet,
Maaike
Ja Engelien, dat wordt ook wel kruidmoes genoemd, wij zeiden dus melkmoes dat is denk ik Veluws. Maar smaken deed het! groet, Lucie
Postelein was nooit mijn favoriete groente en maak het dus zelf niet. Zou het nog eens een keertje moeten doen en koken op mijn eigen manier. Daarentegen maak ik nog altijd bloemkool op de ouderwetse manier met papje en een plak gebakken kaas voor mij zelf, maar ook voor mijn kleinkinderen. Dat eten ze thuis niet. Zo’n hele bloemkool deel ik altijd en eet dan ook rauwe bloemkool door een salade of gebakken met kerrie.
Leuk hoor, zo’n kookpraatje. Ik kan er uren over doorzeuren met mijn kinderen.
Groet van Nelleke
Ha Nelleke, dat is nog eens gezellig wakker worden met een reactie van je op mijn blog.
Ik denk dat postelein echt voor de liefhebbers is. Misschien komen er nog wel reacties dat mennsen het helemaal niet lekker vinden.
Toen ik het met Mariska over bloemkool met een sausje had gruwde ze ervan, en ik denk dat zoonlief Arnoud er hetzelfde op zou reageren.
Dat is tegenwoordig wel leuk dat je met mannen gewoon ook over koken kunt praten in ons gezin koken over het algemeen meer mannen. Is de nieuwe tijd!
Zelf vind ik een sausje over bloemkool ook heerlijk. Dat verlangen naar mijn moeders eten heeft met nostalgie te maken, nog even weer het oude proeven. En je hebt gelijk dat je bloemkool rauw ook kunt eten is ook heerlijk.
Leuk dat je reageert Nelleke, fijne dag vandaag. Groetjes, Maaike
Ook hoorde ik dat bij de biologische tuin waar Luca werkt zij postelein kweken, dus volgend jaar misschien maar eens bestellen.
O, dat is helemaal top, Nelleke. Kan ik het bij jou misschien bestellen, biologisch is kat in het bakkie he. Ik hoorde op facebook dat het bij Turkse groenteboeren te koop is. En de. Nichtje verkoopt het op de markt. Dus het is er wel
Groet, Maaike
Heerlijk postelein. Wat rauwe blaadjes in een salade met bijvoorbeeld kropsla mengen is echt lekker fris.
Groeten van Ineke Doolaard uit Westmaas
Dankjewel Ineke, ook een liefhebster, begrijp ik. Dat ga ik ook eens proberen. Postelein is een beetje zurig zal vast lekker zijn. Groeten uit Amstelveen
Hallo Maaike, na alweer 3 blogjes nu dan toch een reactie. Soms vliegt de tijd voorbij en is de dag alweer voorbij voor je het weet. Wel lees ik ze altijd direct en denk dan, straks ga ik even reageren, maar je snapt het al: opgeborgen in het verkeerde laatje :). Wat leuk dat je schreef over: Kun je nog zingen, zingen dan mee. Begin van deze week zag ik de oude bundel met 153 liedjes + noten, op internet en heb alles direct gekopieerd. Daarna direct doorgestuurd naar mijn broer, voor de kleinkinderen. Hij kan nl wel noten lezen en spelen, dus helemaal leuk. Voor mij was het leuk om van de oude liedjes de tekst weer te zien. Meestal is het zo, dat ik na het eerste couplet blijf steken. Ja die goede oude tijd, wat hebben we toch mooie herinneringen en die maken we gelukkig nog steeds dagelijks! Door jouw “schrijfsels” komen ze dan ook weer boven. Wat de postelein betr. dat zegt me helemaal niets, wel de naam maar geen smaak. Mijn moeder heeft het nooit gekookt en er ook nooit over gesproken. Zelf ben ik niet zo’n ontdekker wat koken betr. maar ben nu wel getriggerd, dus ik ga eens op onderzoek uit.
Zoals altijd: Heel hartelijk dank, voor alle belevenissen die je zo mooi beschrijft, groetjes van Gerlien
Ha Gerlien, heb ik ook hoor dat ik dingen vergeet, Tegenwoordig schrijf ik veel dingen op die ik moet onthouden.
Tja, dat noemen ze dan de oude dag. Het komt vanzelf als je ouder wordt.
Het is leuk dat er zoveel te koop is van oude boekjes en dat je het allemaal kunt zoeken op internet.
Ik koop nogal eens oude boekjes die ik heel graag wil hebben bij Boekwinkeltjes. Daar is werkelijk van alles te koop.
Succes met het koken van postelein, misschien ga je het wel lekker vinden. Wat bijzonder eiegenlijk dat er geen eindd komt aan herinneringen wat leuk dat zoveel mensen het leuk vinden om er over te lezen. Dat houdt mij aan de praat natuurlijk al moet ik wel een graven naar iets dast heel v er is weggezakt. Mijn ieuwe verhaal staat voor de helft al weer op papier dus dat komt er ook weer aan.
Leuk om weer iets van je te horen en dacht dat er misschien ioets aan dehand was bij jullie. Maar gelukkig dus niet.
Lieve groetjes uit Amstelveen
Van Maaike
hallo Maaike,
ik lees je blog al langer, maar nog nooit gereageerd. Nu dus wel, vanwege de postelein. Ben ik ook een liefhebber van, al jaren en eet het een paar keer in het seizoen. Kook het niet altijd, maar snij het heel fijn en meng het dan door aardappelpuree. Dat doe ik ook met raapsteeltjes, ook zo lekker. En dan spekjes erbij.
Herinneringen aan vroeger heb ik vooral aan de gehaktballen van mn oma, bij de andijvie. De gehaktballen van mn moeder waren veel minder, ze hield ook niet van koken, werkte (wat in de jaren 50 best bijzonder was, maar ja, mn ouders waren gescheiden). Gehaktballen waren voor de hele week, op zondag gemaakt, op maandag (en de dagen erna) werd de pan op het (hoge) vuur gezet, ongeveer tot het kookte. En ze werden steeds donkerder en harder en kleiner. Ze stuiterden.
Groente eet ik ook graag, maar mn voorkeur blijft bladgroente.
Hoop nog lang van je blog te kunnen genieten.
groetjes, Berber
Ha Berber, juist leuk om een eerste reactie van iemand te krijgen!
Zo langzamerhand wordt dit blog een kookboek van lekkere postelein recepten, en dat is echt leuk.
Dat ga ik dus ook een keer uitproberen: verse postelein in de aardappelpuree, lijkt mij ook heel lekker. Wederom met vegetarische spekjes omdat ik vegetarisch eet.
Die spekjes zijn trouwens heerlijk hoor.
Ja ik ken het ook dat opwarmen van het eten van vroeger, en inderdaad moest het dan goed worden doorgekookt voor de houdbaarheid. Koelkasten waren er immers nog niet
Maar het mag gezegd worden dat je moeder haar tijd vooruit was met het werken als vrouw in de vijftiger jaren. Wel heel flink en moedig!
Altijd weer fijn om te horen dat je mijn blog graag leest. De onderwerpen zullen misschien niet altijd aanslaan. Maar er komt steeds weer een nieuw verhaal en dan klikt het ineens heel goed, zoals nu!
In ieder geval schrijf ik mijn verhalen met plezier en doe ik iedere keer mijn best er iets gezelligs en mooi van te maken.
Met dank en groet Berber. Mooie naam trouwens, vind ik.
Maaike
Hallo Maaike, dank voor je antwoord. Koelkasten waren er inderdaad nog niet (ik ben van 1945) en in de keuken was er toen ook geen plek voor, dat werd later best een probleem. Mijn moeder was zeker haar tijd vooruit, na de scheiding wilde ze voor zichzelf (en mij) zorgen, mn vader betaalde wel voor mij, wat ik ook logisch vind, maar mn moeder wilde dat niet. En ze heeft me dan ook geleerd om zelfstandig te zijn en blijven. Ik heb 47 jaar gewerkt en nu al jaren met pensioen. Financieel heb ik het goed.
Er zijn van tijd tot tijd onderwerpen die me onbekend zijn, maar dat is dan juist geweldig om over te lezen. En je schrijft fantastisch, leest heel prettig en ik ben altijd weer benieuwd naar een volgend verhaal.
De zus van mn grootvader heette Berber, ik vind het voor die tijd (1890 ongeveer) best een moderne naam.
Nog een fijne zondag
groet, Berber
Dag Berber, het niet meer hoeven werken is een van de mooie kanten van het ouder worden. En na 47 jaar werken ben je ook wel toe aan een welverdiende rust. Hoewel ik het nog steeds bijzonder vind om mijn geld zonder er iets voor hoeven te doen op mijn rekening krijg gestort. En dat je moeder van aanpakken wist begrijp ik na wat je vertelt. Al blijft het bijzonder. Lief dat je schrijft dat ieder onderwerp je interesseert en je dan weer meer weet. Nog steeds, na jaren schrijven is het nog voor mij een waagstuk iets te posten. En zo,n reactie is daarom natuurlijk altijd fijn! Straks komen de kinderen nog voor moederdag. Jij nog een prettige avond Berber. Dankjewel en groetjes van Maaike