De meeste mensen vinden ’s nachts wakker liggen irritant. Zelf slaap ik ook liever, maar eens een keertje slecht slapen vind ik geen ramp. Als de slapeloze nachten zich aaneen blijven rijgen dan wordt het een ander verhaal. Het gekke is dat ik perioden heb van slapeloosheid. En als het wakker liggen zich eenmaal heeft aangediend is het vaak meerdere nachten aaneen bingo.
Als de film gaat draaien
Een hele nacht doorslapen lijkt dan een onbereikbare droom. Als het dan vijf uur in de ochtend is heb ik van alles meegemaakt.
Zo ongeveer om één uur, een uurtje na het inslapen, gaat de film draaien. En min of meer met een vast programma, hoewel er schakeringen in zijn. De wereld om mij heen ademt diepe rust en ik ben klaarwakker.
Als het mooi zonnig weer is geweest en de nacht weldadig aanvoelt, loop ik soms in mijn nachtgewaad naar het balkon Terwijl ik mijn voet op het balkon zet, vliegen hoog in de lucht – luid kwakend – een paar eenden voorbij. Het schrille gekwaak en het klapperen van de vleugels klinkt lang na in de stille nacht. Totdat het geluid wegsterft in het duister, en ik alleen op mijn balkon ben.
De straatverlichting flikkert tussen de takken van de bomen. Het licht valt op het water waar altijd van alles aan de hand is.
Een rat zwemt in dit stille uur op haar dooie akkertje naar de overkant van het water en verdwijnt in de oeverbegroeiing. Haar lange staart trekt een heel dun spoortje door het water. De meerkoeten zijn ook nog wakker en dobberen tevreden op het water. De nachtelijke hemel is wolkeloos – het wordt morgen vast weer een mooie dag. Hoog in de lucht glijdt een vliegtuig voorbij dat op weg is naar Schiphol.
Mijn buren slapen al uren
Ik buig mij over de balustrade om te kijken of er soms medebewoners wakker zijn. Maar nee – mijn buren vertoeven al uren in dromenland en blijven onwetend dat de bovenbuurvrouw nieuwsgierig naar hen koekeloerde. Kom, het wordt een beetje koud, misschien kan ik nu wel slapen. Mijn hete voeten zijn buiten lekker afgekoeld.
Maar laat ik eerst even mijn kussen omkeren, een koel kussen is altijd lekker. En nu slapen, zeg ik tegen mezelf. Ik trek het laken los en hang mijn voeten, die al weer zijn gaan gloeien, nonchalant naast het bed. Maar nee, dit is het ook niet – in zo’n ongewone houding val ik natuurlijk niet in slaap, dus voetjes maar weer binnenboord.
En nu slapen, en gedachten voorbij laten gaan zoals tijdens meditatie. Door mijn neus inademen en heel langzaam door mijn mond uitademen. Het lukt, ik voel mij ontspannen en begin weg te zakken. Tot een gedachte zich opdringt die te belangrijk is om voorbij te laten gaan. En hup – ik vlieg in de valstrik: ik ben aan het denken. Voor ik het besef ben ik de gedachte van alle kanten aan het belichten om tot de juiste oplossing te komen.
Nee, dit wordt niks. Ik ga er maar even uit. Weet je wat, ik maak een crackertje klaar. Iets eten wil weleens helpen.
En warempel, eenmaal terug in bed val ik zomaar in slaap. Helaas is het van korte vreugd, want de klok staat op kwart over twee als ik weer wakker word. Ik sukkel de nacht door. Kijk eens even op mijn telefoon of er soms appjes zijn binnengekomen. Maak een rondje door het huis. Tot het uiteindelijk half zes is en ik tegen mezelf zeg: Maaike, dit is het voor deze nacht, van slapen komt niets meer. Buiten dient de dag zich aan in een prachtig ochtendgloren.
Regenboog in de vroege ochtend
Wat ga ik doen eer het half acht is? Wacht, ik kan mijn Engelse lessen voor deze dag wel vast gaan doen. Dan besteed ik mijn tijd ieder geval aan iets nuttigs.
Als de nachtspoken het voor het zeggen krijgen
Ik ben niet de enige die ’s nachts op de been is. Een vriendin van mij gaat in slapeloze nachten naar beneden om tv te kijken. Ze vertelde dat haar gedachten over elkaar heen buitelden en haar wakker hielden. Toen ik haar vroeg wat er dan allemaal door haar hoofd ging, antwoordde ze: “Oh, dat kan over van alles gaan. Tot aan de kat van de buurvrouw toe.”
Iedereen die nachten wakker ligt kan daar over meepraten. Het kan over heel banale dingen gaan. Maar daar blijft het vaak niet bij: het kan ook over angstige, ingrijpende dingen gaan.
Ja, het kan over van alles gaan. Als de nachtspoken het voor het zeggen krijgen wordt een derde wereldoorlog al reëler voor mij. En, wat gaat mijn gezin nog meemaken als ik er niet meer ben? Ik denk aan de jonge mensen van Oekraïne en Rusland, en van Israël en Hamas die het leger ingedreven worden. Ik denk aan de duizenden en duizenden die nooit meer terugkomen, aan het verdriet van de nabestaanden. Aan al die jonge mensen die sterven op de slagvelden, terwijl de generaals sterven in bed.
Ik denk aan de moeders en vaders die hun zonen en dochters los moeten laten. Het is een onverdraaglijke gedachte en ik vraag mij af wat ik als moeder zou kunnen doen.
Er komt vannacht weer van alles langs. Er schiet een flater door mijn hoofd die ik 70 jaar geleden maakte, en die er zo in hakte dat ik het nu nog weet. Zelfs mijn eerste vriendje, waar het niks mee werd, komt nog even langs. Ik denk aan een vriendin die een zware operatie wacht. Aan een vriendin die een herseninfarct heeft gehad. Ik denk aan teveel om op te noemen.
Maar het kan ook anders; soms zijn mijn slapeloze nachten vol productiviteit. En wordt er in die stille uren een blog geboren. Als er geen boekje op mijn tafeltje ligt stap ik snel uit bed om zinnen op te schrijven die maar één keer in mij omhoog borrelen. Ik schrijf wat insteekflarden van zinnen op om het morgen op de computer uit te werken.
Het klinkt misschien vreemd maar soms voelt het fijn, dat alleen spoken in de nacht. Dat de wereld om mij heen in diepe rust is geeft mij een gevoel van vrijheid, zoiets. Ik weet niet goed hoe ik het moet omschrijven.
Als ik het nachtbraken beu ben
Als ik het nachtbraken beu ben staat er in de koelkast nog het slaapdrankje. Doordat ik het af en toe maar gebruik slaap ik na één inname als een tierelier. En vaak is dan de vicieuze cirkel van wakker liggen doorbroken en volgen er betere nachten.
Maar een echte slaper zal ik niet worden want dat zit niet in mijn genen – daar is geen kruid tegen gewassen. Ook als kind sliep ik al weinig, het is gewoon een gegeven.
Mensen die hun kussen ruiken en slapen begrijpen niets van dit betoog. Ze hebben er weleens over gehoord maar het blijft voor hen een onbekend verhaal, of een ver van hun bed show.
Ik heb geleerd – en tegen mijzelf gezegd – dat het geen drama is dat ik korte nachten maak of wakker lig. Daar hoort wel een kanttekening bij want het is voor mij gemakkelijk praten. Ik kan de dag invullen zoals ik wil. Echter, als je werkt geeft het spanning want na een nacht van weinig slaap ben je minder fris om naar je werk te gaan. Dat kan echt problemen geven en vraagt om een oplossing.
Ik ben benieuwd hoe andere mensen hun slapeloze nachten doorbrengen. Tips zijn welkom, misschien heb je wel een methode gevonden die heel goed werkt, waar andere nachtbrakers hun voordeel mee kunnen doen.
Veel leesplezier!
Wat hebt u de slapeloze nachten mooi beschreven. Ook ik heb er last van. Meestal gaat mijn nachtlampje dan aan en lees ik verder in mijn boek. Na een tijdje denk ik dat het daarna wel zal lukken om in slaap te vallen maar ik heb het meestal mis. Dan zing ik zachtjes al de kinderliedjes die ik ken (ook die van sinterklaas, raar als het hoogzomer is) Of proberen al de staten van Amerika op te noemen in alfabetische volgorde en dikwijls raak ik de tel kwijt en moet ik herbeginnen. Ik maak mij te veel zorgen over mensen die me lief zijn. Dat ik daar niets kan aan veranderen hoe graag ik het ook wil. O ja, die brandende voeten daar heb ik ook last van. Lieve groet, Bernadette
Ha Bernadette, wat leuk beschreven dat je de Sinterklaasliedjes ook in de zomer zingt. En dan al je andere kunstjes nog die maar betrekkelijk helpen. En zorgen om anderen? Ja om dierbaren en bekenden. We weten dat het niet helpt ons zorgen te maken maar de zorgen dringen zich soms zo op dat het moeilijk is er vandaan te blijven. En naast mijn slapeloosheid zijn er nog zoveel anderen mensen die s,nachts aan het spoken zijn, onder anderen ook jij dus. We denken soms dat we alleen wakker liggen maar het is heel anders en dat geeft op een vreemde manier verbondenheid met lotgenoten. En we hebben het nu gedeeld dat scheelt de helft, zeggen ze! Liefs Bernadette van Maaike
Lastig als je slecht in slaap kunt komen, vooral als dat nachten achter elkaar is. Gelukkig slaap ik meestal goed, als dat niet gebeurt ga ik tot honderd tellen of nog verder meestal lukt dat dan wel. Ook lastig met die warme voeten, vooral met dat warme weer, ik zet een ventilator zachtjes aan bij mijn voeten dat scheelt wel. Gelukkig is het nu wat koeler maar maandag schijnt het weer heet te worden. Een wisselvallige zomer is het. Nou Maaike, weer dank voor je leuke en interessante blog, groetjes, Lucie
Gelukkig lucie dat je weinig last hebt van slecht slapen wel leuk dat je toch tips aandraagt die je gebruikt als het je een keer overkomt. Tot honderd tellen ben ik ook vaak gedaan maar met niet veel succes.Die ventilator aan je voeten lijkt mij een handige oplossing dat is een goed idee van je.
Ja,vandaag was het lekker weer. En het is toch fijn om wat zomerse dagen te hebben eer het herfst wordt he. Maar erg warm? Nee daar verlang ik ook niet naar hoor. En altijd weer blij met je reactie. En jij met mijn blog dan is dat dubbele belasting vreugd. Met een hartelijke groet van Maaike