Aan de rivieren van Babel

“Is iedereen klaar? Dan ga ik lezen.” Clazien, mijn oudere zus, staat op en haalt de Bijbel. Ik weet al bijna zeker wat ze gaat lezen: een psalm. En ik weet ook welke psalm. Moeder is vandaag weg.  Ze is ook niet thuis bij het avondeten.  Maar Clazien heeft voor alles gezorgd. En ik vind het heel gezellig. Ik kijk wat ze gaat doen.  Ja hoor, kijk: ze bladert al in de psalmen. En daar heeft ze het: psalm 137.  Ik vind het fijn als Clazien uit de bijbel leest. Vooral het eerste stuk van psalm 137 vind ik prachtig.  Dat gedeelte kan ik dan ook dromen, omdat zij dit altijd leest als moeder niet thuis is.  Clazien vindt deze psalm net zo mooi als ik, denk ik. Ik kan het eerste stuk dan ook uit mijn hoofd opzeggen. Ik geniet van haar warme stem, haar toon, zoals zij de woorden uitspreekt.  Het lijkt alsof zij de woorden zingt:  Aan de rivieren van Babel, daar zaten wij, ook weenden wij, als  wij gedachten aan Sion. Zij leest ook vandaag weer op dezelfde toon die ik zo mooi vind.  Als zij deze psalm leest, zie ik een rivier waar mensen treurig  bij elkaar zitten. Niet alles kan ik begrijpen. Maar dat zij treuren omdat zij niet  meer  in hun eigen land zijn maar ver weg in Babel, dat  begrijp ik heel goed. En dat zij geen zin hebben om een lied te zingen in een vreemd land  begrijp ik opperbest. Ik zou het ook niet willen als ik in een vreemd land werd vastgehouden.  Ik zou ook mijn harp aan de wilgen hangen, als die er waren.  Hoewel dat een raar gezicht zou zijn, denk ik.

Clazien leest verder. De melodie en warmte van haar stem blijven hetzelfde, maar  komen van verder weg.  Alleen de klank van haar stem klinkt even vertrouwd als altijd. Ik droom een beetje weg. Als Clazien klaar is met lezen, legt zij de Bijbel terug op het dressoir. Nu nog danken en dan mogen we van tafel.

In ons gezin werd bij alle maaltijden uit de Bijbel gelezen. Uit de oude Statenvertaling. De eerste druk kwam uit in 1637. Als je kon lezen, kreeg je een eigen bijbel en ging je met  moeder meelezen. Je voelde je dan meteen ook groot.Ik denk zelf dat het heel vormend is geweest voor mijn taalontwikkeling.
Mijn liefde voor taal zal wel aangeboren zijn. Maar door het horen voorlezen uit de Bijbel, en later met het meelezen,  ontdekte ik wat taal met mij deed.
Misschien een beetje vreemd. Maar ik genoot als kind enorm van de schoonheid van die oude taal.  Ik was gevoelig voor de symbolieken die erin verborgen liggen.

Het waren vooral de Bijbelboeken Job, Psalmen, Spreuken en Klaagliederen van  Jeremia die ik mooi vond.  Maar het allermooist vond ik het Hooglied.
In prachtige en poëtisch vormgegeven taal wordt daar de liefde tussen bruid en bruidegom beschreven. En Jesaja, dat ook voornamelijk uit poëzie bestaat, is een prachtig Bijbelboek! En niet te vergeten de Bergrede, waarin Jezus Zijn leefregels proclameert. Door het vele lezen werden de woorden bekend en vertrouwd! De diepe betekenis van de woorden begreep ik lang niet altijd.  Maar juist daardoor begreep ik dat in die woorden een mysterie lag. Een mysterie dat ik in de gewone taal veel minder ontdekte. Wellicht dat ik daardoor nog altijd complete psalmen kan opzeggen.  En Bijbelgedeelten vlotweg uit mijn hoofd kan citeren. Met de nieuwe vertaling van 1951 heb ik nooit zo die ‘klik’ gekregen. Hoewel de Bijbel van 1951 nog altijd het meest gelezen boek  is  in Nederland!

De bijbel is niet alleen een geschiedkundig boek. Het heeft een grote bijdrage aan onze cultuur geleverd. In de schilderkunst en in de dichtkunst, vooral in die van vroeger jaren, is die bijdrage heel duidelijk te ervaren! Nu, vele  jaren  later, hoor  ik  nog  altijd  de  warme  stem  van  mijn  zus. En zij  leest dan weer Psalm 137: Aan de rivieren van Babel, daar zaten wij.

Dit bericht heeft 12 reacties

  1. Teunie

    Wat mooi, zo’n herinnering aan zo’n vast Bijbelgedeelte. Ik heb ze ook :-). Mijn moeder las heel vaak Psalm 60 en ook ik kon/kan hele stukken uit mijn hoofd: God heeft gesproken in Zijn heiligdom. Dies zal ik van vreugde opspringen. Ik zal Sichem delen en het dal van Sukkoth zal ik afmeten. Gilead is mijn en Manasse is mijn en Efraïm is de sterkte mijn hoofds. Enzovoorts.
    De moeder van mijn vriendin las bijna altijd een deel van Mattheüs 6. En ik hoor haar nog nadrukkelijk het leesgedeelte beëindigen: Elke dag heeft genoeg aan zijns zelfs kwaad.

    Ja, echt heel mooi…Ik zou nooit kunnen wennen aan een andere vertaling, denk ik.

    1. Mee op de wind

      Wat fijn Teunie zo’n gedeelde herinnering!
      En wat fijn dat jij dat weer deelt! Hartelijk dank voor je reactie.
      Wat jij citeert kan ik ook opzeggen.
      Het spreekwoord: Jong geleerd is oud gedaan, gaat hier duidelijk op.
      Zeker bij mij wat leeftijd betreft!
      En mooi eigenlijk dat mensen zo hun vaste Bijbelgedeelten hebben die
      hen aanspreken! En dat weer overbrengen op anderen.
      Groet, meeopdewind

  2. Henriette

    Ook bij ons thuis werd er altijd bijbel gelezen , alleen niet uit de statenbijbel. Toen wij kind waren was dat de kleuterbijbel en later de kinderbijbels van Anne de Vries met tekeningen van Jetses. Ook wij hebben heel lang bijbel gelezen met onze kinderen en voorgelezen uit boekjes van Ruth , Jonas enz en met kerst de boekjes voor kinderen.

    1. Mee op de wind

      De tijd dat de kinderen klein zijn en je de kinderen vertelt en voorleest is snel voorbij.
      Maar ook zij zullen het zich vast blijven herinneren!
      En ook het terug kijken naar die tijd geeft vreugde.
      Je hebt gelijk. De Kinderbijbel van Anne de Vries was een prachtige uitgave in die tijd.
      Later zijn er weer heel andere kinderbijbels uitgegeven. Met hetzelfde doel: de verhalen verder vertellen

      Het is fijn om reacties te krijgen en te horen dat mijn verhalen herkenbaar voor je zijn!
      Groetjes van
      meeopdewind

  3. Maaike

    Lief dat verhaal over mijn moeder. Ik hoor haar nog deze psalm lezen als Pa niet thuis was. Maar dat ze dat al deed toen ze nog niet getrouwd was, is voor mij nieuw.
    Jammer dat we niet meer kunnen vragen hoe het is gekomen dat ze juist deze Psalm altijd weer koos.
    Ik kijk uit naar het volgende verhaal!

    1. Mee op de wind

      Mijn verhalen zijn geinspireerd op werkelijke gebeurtenissen en soms lopen voorvallen en personen door elkaar.
      Echter,in dit geval klopt je inschatting helemaal, Maaike

      Ja, het gaat hier inderdaad over je moeder.
      En dat zij die psalm altijd is blijven lezen, wist ik weer niet!
      Ik vond haar stem altijd bijzonder mooi en warm. Ook als zij zong hoorde ik dat!
      Wat mooi toch dat wij al die herinneringen kunnen koesteren.

      Groet,
      meeopdewind

  4. Pieternel

    Ja, echt mooi om te lezen.
    Ik weet ook nog dat ze dat vaak aan tafel las.

    En over zingen, ze zong heel graag Vaste rots van mijn behoud enz.
    Misschien ook al van vroeger??

    1. Mee op de wind

      Wij zongen vroeger inderdaad veel met elkaar.
      Vaste rots van mijn behoud was onder meer een heel geliefd nummer!

      Jouw/jullie reacties raken mij omdat het over jullie moeder gaat en over mijn zus!
      Wat mooi dat zij zo voortleeft in onze gezamenlijke herinnering.
      Dank voor je reactie Pieternel.
      groetjes,
      meeopdewind

  5. Henny

    Bedankt lieve tante dat ik even een ‘kijkje’ mocht nemen.
    Ik kon het bij wijze van spreken horen/reuken/voelen.
    Hartelijke groeten.

    1. Mee op de wind

      Door verhalen op te schrijven komen gebeurtenissen soms heel dichtbij.
      En het is fijn als mijn verhalen je goed doen en iets te weeg brengen!
      Ik hoop dat ik inspiratie krijg voor nieuwe verhalen.
      Met dank voor je reactie Henny
      en groet,
      meeopdewind

  6. Loes

    Wat mooi om te lezen hoe u als kind al kon genieten als er uit de Staten vertaling werd gelezen. Boeiend zoals u dit weet te verwoorden. Zelf kan ik ook niet zo goed aan andere vertalingen wennen. Uw verhalen doen me denken aan het boekje :Het bevindelijke nest van W.Verboom. Dat heb ik al meerder malen gelezen en het blijft mooi. Met genoegen heb ik u blog gelezen en kijk nu steeds of er weer iets nieuws is bijgekomen .

    1. Mee op de wind

      Ja loes, het zijn oude verhalen en ze spreken mensen aan. Onze jeugdjaren vormen ons omdat wij als kind zo toegankelijk zijn.
      Door de verhalen blijft het verleden spreken. Er werd drie keer op een dag uit de bijbel gelezen. Door de herhaling werden de woorden vertrouwd en herkenbaar! Het boekje wat u noemt ken ik niet maar daar is wel aan te komen. Het geeft mij steeds opnieuw inspiratie als mensen iets aan mijn schrijven beleven!
      Daarom hartelijk dank voor uw reactie.
      Groet, Maaike

Laat een reactie achter