Het varken wordt zwaarder!

kistje

Op een rommelmarkt zie ik dit kistje staan:  het spaarkistjes van Brabantia. Wacht eens even dat kistje had ik  vroeger ook. Op ons trouwfeest kregen wij het cadeau. Voor die tijd wel een nuttig cadeau. De salarissen worden iedere zaterdag, als de werkweek er op zit, uitbetaald. Keurig uitgeteld in een loonzakje.  En om met je  weekloon  ook grotere kosten te kunnen dekken moet er worden gespaard. Het spaarkistje is daar uitermate  geschikt voor.                                                                                                                                                           De werkweek eindigt zaterdagochtend om een uur of half één. Maar goed dan zit het er toch echt op. De middag is verder vrij.  De vijfdaagse werkweek moet bijna overal nog worden ingevoerd.  Maar kijkt al wel om het hoekje. Er  is geen houden meer aan.  Gijs heeft bijvoorbeeld al twee zaterdagen in de maand vrij.  Ik sta iedere zaterdag nog gewoon voor de klas. Op de vrije zaterdagen van Gijs komt hij mij om twaalf uur ophalen van school. Hij komt dan ook altijd even het lokaal in en geniet mee van de gezelligheid.  Als de kinderen naar huis zijn  zit ook voor mij de werkweek er op.  Maar voor ik naar huis ga loop ik nog even langs het kantoor  van de schooladministrateur om mijn envelop te innen. Mijn loonzakje is voor de begrippen  van toen goed gevuld, rond de fl.60 per week. En nu maar sparen om te kunnen trouwen.

Als het in 1962 dan ook zo ver is, stop ik met werken. Vind ik dat erg?  Het is nog een vrij algemene regel : getrouwde vrouwen horen thuis.  Echter, dat “werkloze” bestaan heeft maar korte tijd geduurd. In Rotterdam sta ik al snel weer voor de klas. Tot ik in blijde verwachting ben. Dan is het echt voorbij en word ik  full time huisvrouw. Ik vind het prima, want om een leuke juf te zijn als je zó misselijk bent? Ik neem mijn petje af voor  al die zwangere jonge vrouwen van nu. Ze blijven werken tot kort voor de bevalling! Het kan vaak ook niet anders. De meeste huishoudens zijn helemaal ingesteld op twee inkomens. De hypotheek  kosten zijn vaak de bottleneck.                                                                                Bij ons is Gijs nu de enige kostwinner. Overzichtelijk en duidelijk!  In de eerste tijd wordt Gijs zijn salaris verdeeld over het spaarkistje. In welk vakje moet het leeuwendeel?   s’Winters zijn de stookkosten hoog. De prijzen van de kolen, “het zwarte goud” zijn niet mis. In het najaar bezorgt de kolenboer  de bestelde wintervoorraad.  Daar wordt het hele jaar door voor gespaard.  Zomer en winter wordt hetzelfde bedrag weggelegd.  Als de kolenboer komt ligt het geld te wachten. Kleding is ook al een grote post, vooral kinderkleding is heel duur. Je kunt het niet vergelijken met nu. Er valt niet veel te kiezen als je de kastdeuren opent.  Op ons 50 jarig huwelijksjubileum ontvangen wij een felicitatie, met een terugblik hoe de prijsverhoudingen in 1962 lagen. Het gemiddelde arbeidsloon ligt in 1962 volgens dat staatje dus, bruto op fl 2,96 per uur.  Terwijl je voor een pond koffie fl 2,92 betaalt. Dat is een uur werken voor een pak koffie. Een kilo suiker kost fl o,92. De verhoudingen liggen wel wat anders dan nu.

De zaterdagen springen er uit. Dan vieren we ons feestje. We gaan naar de slager voor broodbeleg. We eten nog niet vegetarisch, dat komt later. Bij de slager halen we dan een ons rosbeef en een ons lever.  Op zaterdag komt er ook allicht wel iemand langs van de  grote families die wij aan beide kanten hebben. We vinden het heel gezellig en we ontvangen ze hartelijk en gastvrij. Ze moeten er wel de klim naar onze vlieringkamer voor over  hebben. En dat hebben ze blijkbaar want ze komen met regelmaat. Later, komt er zaterdags  een visboer  bij ons langs. Wat let ons om  twee heerlijk gebakken scholletjes te kopen?  De eerste jaren houd ik ook nog een huishoudschriftje bij voor de prijzen van de levensmiddelen. Maar dat schaffen we snel af.  De prijzen zijn mij al gauw duidelijk. En ook het kistje raakt in de vergetelheid. De ervaring heeft ons inmiddels wijs genoeg gemaakt. Het spreekwoord voor toen en nu luidt : je moet de tering naar de nering zetten!

Wij zijn het sparen gewend. Jaren geleden, op de lagere school is het al begonnen. Voor de zending wordt ijverig gespaard. Iedere week een dubbeltje, geloof ik. Best een groot bedrag voor een groot gezin, want dat zijn veel dubbeltjes. We hebben het over het Nederland van 1945.  Een Nederland  dat weer uit het puin moet worden opgebouwd. Vooral in de steden wordt veel schoolmelk gedronken. Veel kinderen uit de grote steden  zijn ondervoed. En melk, “de witte motor” genoemd kan niet worden gemist om aan te sterken. Ook bij ons op school wordt schoolmelk gedronken. Als ik het mij goed herinner spaarden wij ook zilverpapier, en zilveren flessendoppen van de melk. Allemaal voor de zending.  Maar wat daar mee wordt gedaan? Ik heb even gegoogled en zie, dit antwoord rolt eruit:  Het zilverpapier kon worden gerecycled. In het zilverpapier zat vroeger stanniool, een zeer dun gewalst tin. En dat bracht geld op. Alles voor het goede doel. We spaarden ook voor de weeskinderen in Neerbos. En voor de Zettense Inrichtingen staat ook een busje klaar. Er wordt weinig verteld over de spaardoelen. Het hoort er gewoon bij. Het was trouwens helemaal niet de gewoonte kinderen overal tekst en uitleg over te geven. De dingen zijn zo,  en moeten op deze manier worden uitgevoerd. Klaar!

Een paar jaar geleden kwam een schoonzusje op mijn verjaardag met een prachtig spaarvarken aan. Een sieraad om neer te zetten. Op een goede dag als ik weer het varken zie staan, kan ik het niet laten er een munt in te gooien. Er volgen er zoetjes aan meer en meer. Het varken wordt steeds zwaarder. En ik geniet er van als een kind. Het geeft mij een nostalgisch, vertrouwd gevoel als ik een twee euromunt  in de buik van het varken hoor vallen!  Een uur later  ben ik weliswaar op internet mijn financiën aan het regelen. En zo kun je het ene doen en het andere niet nalaten.  De wekelijkse loonzakjes bestaan, in grote lijnen,  al lang niet meer, neem ik aan.  Alles wordt op rekening gestort. Geen omkijken meer naar. Contant geld in je beurs?  Niet direct belangrijk of nodig. Met je giropasje kom je een heel eind. Je kunt er bijna  overal mee pinnen. De veranderingen gaan razendsnel. Nauwelijks heb je iets onder de knie of het volgende komt er aan. En maar rennen om alles bij te houden.  En alsof het allemaal niet genoeg is dragen de supermarkten ook nog hun steentje bij.  In sommige winkels wordt regelmatig het hele systeem omgegooid. Het totale assortiment wordt verplaatst naar andere schappen.  En dan de hele winkel maar weer doorzoeken waar nu de koffie staat. Terwijl ik juist zo blij ben dat het geregistreerd staat op mijn netvlies. En al struinend door de winkel kan je oog op iets vallen dat je ook gelijk wel even mee kunt nemen. Is dit soms de bedoeling van die acties vraag ik mij wel eens af.  O ja, je hersenen in beweging houden is  heel goed voor ouderen, ik weet het.  Voor jongeren evengoed lijkt mij.

Het is een  wandeling door de tijd geworden. De veranderingen zullen altijd wel blijven voortduren. Iedere generatie zal zijn/haar eigen verhaal vertellen over het dan bestaande tijdsgewricht. Het spaarkistje heb ik helaas niet meer. Maar wie weet kom je het tegen op een rommelmarkt!

U   kunt  ook  gratis abonnee  worden  op  mijn  blog.  Van   ieder   nieuw  artikel  dat  ik  publiceer  krijgt  u  dan   voortaan  bericht. Klik op “subscriber”  in de rechter kolom!

 

 

 

 

 

 

 

Dit bericht heeft 6 reacties

  1. Carol

    Ja, Mee op de wind, dat brabantia bakje hadden Annie en ik ook.
    Gaf m’n loonzakje af en voor de rest deed zij de financie-en.En mijn koffie kost nu, gelof ik, € 0.99.
    Moet ik mijn administratie nakijken, want daar staat alles.
    Kan ik ook goed zien, hoe vaak en hoeveel de prijzen verhoogd en/of verlaagd worden.
    Maar het gaat niet evenredig met mijn pensioen.
    Dan moeten de prijzen terug naar 2010, want toen is het verlaagd en niet meer verhoogd

    1. Mee op de wind

      Ja, Carol zoals als jij het deed en doet is echt een familietrekje. Ik ken dit van heel dichtbij. Alle gegevens rapporteren zodat alles terug te vinden en als het nodig is gecheckt kan worden. Je hebt gelijk de pensioen gaan niet gelijk mee. En ik ben bang dat de prijzen niet zullen worden verlaagd naar het niveau van 2010. Ik denk dat veel van onze tijdgenoten dat kistje hadden. Bij jullie zal het kistje ook wel verdwenen zijn! En de centjes opgemaakt neem ik aan! Maar we zitten niet zonder, ieder maand een nieuwe oogst! Leuk dat je weer reageert Carol. Met dank! Groetjes van Maaike

  2. Gerlien

    Hallo Maaike,
    Ik ben heerlijk met je meegewandeld, door de tijd. Ook wij hadden het bekende Brabantia geldkistje en het staat, als zoete herinnering, nog steeds in de linnenkast. Er wordt echter niet meer in gespaard ;). Vind het heel grappig om te lezen, dat jij ook een “spaarvarken” hebt. Denk dat ook dát een beetje onze generatie is. Hoewel het de eigen gespaarde munten zijn, voelt het als een cadeautje.
    Groetjes van Gerlien

    1. Mee op de wind

      Dag Gerlien,
      Jij hebt het geldkistje dus wel bewaard en dat lijkt me een leuke herinnering.Ik spaar ook in mijn spaarvarken. Voor de aardigheid en het is iets van vroeger wat ik in ere houd. Zie je wel, ik dacht van de week al: wie loopt er toch zo gezellig met mij mee? maar dat was jij! En er wandelen nog veel meer mensen met ons mee. Het wordt zogezegd een hele optocht en dat is erg gezellig!
      Hartelijk dank dat je weer reageerde Gerlien, zo blijft het levendig! Groetjes van Maaike

  3. wilma

    Leuk zeg! als ik zo’n kistje kon vinden zou ik het graag nemen. Vroeger hadden wij ook spaarpotjes als kind. Zelf had ik ook wel wat potjes om te sparen gewoon voor als er wat was/nodig was.
    Hier is bijv een winkel als je er wat koopt dan krijg je “money” een sort papiergeld?of ook pasjes nu. Ik heb er sinds we hier oversee wonen nooit iets mee gedaan. Het is een winkel waar je niet elke week komt, een sort warenhuis zal ik het noemen.
    Tot ik iets nodig had, een heel brede deegroller en die heb ik dus daar gekocht van het opgespaarde geld. Het kostte me dus eigenlijk niets.
    En een winkel veranderen heb ik ook een hekel aan, maar ja, het wordt hun ook gezegd wat te doen.
    Daarbij komt dat ik shoppen niet leuk vind, dus is het dubbel vervelend: ik schiet niet op.
    Maar ja voor niets iets ophalen wat duur is, is wel leuk, maar dat heb ik dan thuis uitgevogeld, dankzij internet.
    Groet!!
    Wilma

    1. Mee op de wind

      Hallo Wilma, je kunt niet alles bewaren, dat weet ik. Maar soms heb ik toch spijt dat ik iets heb weggedaan zoals dit geldkistje. Maar ja gedane zaken nemen geen keer! Ik ben ook geen zegels spaarster hoor. Ik vind het zo”n gedoe al dat plakken van bonnetjes en zegeltjes. Airmails spaar ik wel maar dat is makkelijk dat wordt bijgeschreven en bijgehouden door Armails zelf.Maar we kijken nooit hoeveel we er hebben. Tot pas, en toen bleken er 26.000 op te staan. Nu maar eens kijken wat we er mee kunnen. Het is een kinderlijk genoegen voor mij om munten in het spaarvarken te horen vallen! Leuk Wilma, dat jij ook weer reageert en zo trouw met ons mee wandelt. Laten we hopen op meer mooie wandelingen! Dank en groetjes van Maaike

Laat een reactie achter