“Spaart u punten?” vraagt de kassière.
“Punten? Nee, ik spaar geen punten. Maar waar zijn ze voor?”
“Voor schalen.”
“Nou nee, doe toch maar niet”, is mijn antwoord.
Er zijn best mooie dingen om te sparen. Maar wat moet ik met nieuwe schalen? Ik wilde juist wat schalen gaan opruimen, ik heb er vandaag zelfs nog mee geleurd. En het antwoord was: “Hmm, ze staan toch mooi hier in de kast?”
Tja, zo gaat het, eerst vergaren en dan wegdoen.
Als ik iemand achter mij bij de kassa blij kan maken met mijn punten, ben ik ook blij. Onlangs stond er een jongetje achter mij en vroeg of hij straks de plaatjes kreeg. Het was een aardig bedrag aan boodschappen en hij sprong een gat in de lucht. Kan hij lekker opscheppen bij zijn vriendjes.
Toen je nog meetelde als je rookte
Nee, dan het sparen van vroeger. Als kind spaarde ik alsof mijn leven ervan afhing. Wat spaarden we toen al niet: omhulsels van pakjes sigaretten. Ik heb het nu over de “goede oude tijd” toen bijna iedereen rookte. Ouderen rookten sigaren en de sigarenbandjes die eromheen zaten waren soms ware kunststukjes. We plakten de bandjes in schriften. En dat zullen vast meer mensen hebben gedaan, want zo kon je ze vergelijken en ruilen, want dat hoorde er ook bij. En wat te denken van luciferdoosjes sparen? Sparen is van alle tijden, het wordt ook nu nog volop gedaan. Kinderen sparen ook nu allerlei plaatjes.
Verder waren er ook bedrijven die heel actief waren. Ik denk aan Douwe Egberts en aan Van Nelle die met spaaracties aandacht trokken voor hun koffie. Zo konden er albums worden aangeschaft met voorgedrukte vakjes waar je plaatjes in kon plakken. Die plaatjes moest je door punten sparen. Het was maar afhankelijk van welke koffie je ouders dronken.
Wij dronken Van Nelle koffie. En Van Nelle bracht drie albums uit. In 1949 verscheen het Tovervisje – dat heel bekend werd. Ik was helemaal weg van het Tovervisje met die schattige plaatjes. Wat een blijdschap als ik weer een nieuw plaatje kon inplakken. Met ieder nieuw plaatje werd het album mooier.
Een lang verhaal op rijm gezet
Het sprookje van het tovervisje is een lang verhaal dat op rijm is gezet. Ik kan nog altijd de drie eerst versjes uit mijn mouw schudden:
In het land der blonde duinen,
En niet heel ver van de zee,
Woonde eens een dwergenpaartje
En dat heette Piggelmee.
’t Waren heel, heel arme mensjes,
En zij woonden, droevig lot,
Want ze hadden heel geen huisje,
Dan een oude Keulse pot
Tot op een ochtend vrouwtje Tuureluurtje in de dwergenkrant het grote nieuws las: er zwom een visje in de zee die iedere wens vervulde, en je alles gaf, als je het maar nederig vroeg.
Nederig vragen… Alles krijgen…
Alles… En zij hadden niets.
t’ Geven kost mij niemendal
Ze werden er helemaal opgewonden van – zomaar ineens daagde er hoop voor hun armzalig bestaan. Denk je eens in dat ze straks in een echt huisje zouden wonen!
Tuureluurtje liet er geen gras over groeien en ze stuurde haar ventje Piggelmee er op uit om aan het tovervisje een huisje te gaan vragen.
Toen Piggelmee bij de zee was riep hij: “Visje kan ik je eens spreken, zwem je hier ergens rond?”
Er klonk een zacht zilver stemgeluidje: “Riep je, vriendje Piggelmee?”
Het tovervisje luisterde naar de wens van Piggelmee en voordat Piggelmee zijn wens helemaal had uitgesproken riep het tovervisje:
“Ga maar! Ga maar!
’t Geven kost mij niemendal,
Ga maar gauw naar huis, mijn ventje,
Want je huisje staat er al.”
Huisje zonder meubelen
Piggelmee holde op zijn klompjes naar huis waar eerst de Keulse pot stond. Maar in plaats daarvan stond er nu een stenen huisje. En:
“Uit een van de vele raampjes
Riep zijn vrouwtje, o zo blij:
“Piggelmee, wat zeg je daarvan,
Kijk eens hier, hier wonen wij.”
Maar zijn vrouwtje kwam naar buiten.
“t Huisje is wel aardig, maar
’t Zou je binnen niet bevallen
Want het is nog lang niet klaar.”
Er staan geen stoelen en geen kasten
Er ontbrak nog van alles aan. Geen stoelen en geen kasten. Nee, Tuurleluurtje was nog lang niet tevreden. En daar ging Piggelmee weer, klepperend op zijn klompjes naar de zee en riep weer het visje. Na even klonk een zilverzacht stemmetje: “Riep je mij nog eens, m’n baasje?”
En weer riep het visje: “Ga maar gauw naar huis, mijn ventje, want alles staat er al.”
Tuureluurtje bleef Piggelmee eropuit sturen en dat ging Piggelmee behoorlijk de keel uit hangen.
Maar ja, voor de lieve vrede, kloste hij op zijn klompjes terug naar het tovervisje, maar wel wat langzamer nu. Onderweg peinsde hij over zijn stulpje van weleer, want waar was hij in terecht gekomen!
In een flits is alles verdwenen
Het visje hield niet op met geven. Tenslotte hadden ze nu toch alles en konden ze gezellig koffie drinken in hun mooie huisje. Maar die koffie was die wel lekker? Nee, helemaal niet want die dronken ze ook al in de Keulse pot. Maar nu ze in een stenen huisje woonden nu moest er ook echt betere koffie komen. En weer stuurt Tuureluurtje Piggelmee naar het visje, nu voor andere, betere koffie.
Dit gaat het visje echter te ver, want betere koffie dan van Van Nelle is er niet. Het visje raakt echt ontstemd. Piggelmee moet tegen Tuureluurtje gaan vertellen dat ze voor straf terug moeten naar de Keulse pot. Ook al is het heel spijtig voor Piggelmee.
Weer in de Keulse pot
En in een flits is alles verdwenen,
het stenen huisje – alles. Maar ook de Van Nelle koffie is er niet meer. Dat ze terug moeten naar de Keulse pot is erg. Maar geen Van Nelle koffie hebben – dat is pas écht erg!
Als Piggelmee weer naar de zee gaat is het visje wel zo vriendelijk dat ze de koffie weer terug krijgen. En na alle weelde van voorheen wonen ze nu weer in hun oude Keulse pot.
Maar desondanks heel tevreden, omdat ze nog wel de heerlijke koffie van Van Nelle kunnen drinken.
Van de visser en zijn vrouw
Van Nelle gebruikte een sprookje van de Gebroeders Grimm voor haar reclame, genaamd: Van de visser en zijn vrouw. Het oorspronkelijke sprookje gaat over een vissersechtpaar dat ook heel arm is en in een krot woont. Als de visser een bot vangt vertelt de vis dat hij een betoverde prins is. Als de visser hem vrij laat mag hij een wens doen. De visser laat de vis echter vrij zonder een wens te doen. Als zijn vrouw dat hoort stuurt ze haar man terug naar de bot om een huis te vragen.
Het verloopt precies zoals bij het Tovervisje: de vissersvrouw wil steeds meer en meer. Al haar wensen worden vervuld, tot ze zelfs een kasteel heeft. Ze brengt het tot koningin, keizerin en Paus. Tot ze het allerhoogste wil hebben: ze wil als God zijn en macht hebben over de zon en de maan. Ze stuurt haar man terug om het te gaan vragen. Daarop antwoordt de bot dat hij naar huis moet gaan, en dat zijn vrouw weer in het krot zit. Dit als straf voor haar hoogmoed. De vrouw ziet nu haar fout in, en vraagt haar man om altijd bij haar te blijven. Dat gebeurt, en ook al wonen ze nu weer in het krot, is haar dat genoeg.
In sprookjes zit altijd een les verpakt. De les in het visserssprookje spreekt voor zichzelf.
Wat langdradig
Nu ik het Tovervisje teruglas, vond ik het heel langdradig. Zo gaat het ook met boeken van vroeger. Ik bestel wel eens bij boekwinkeltjes een oud kinderboekje van vroeger. Maar als ik het dan ga lezen kan ik er bijna niet doorkomen. En dan besef ik dat ik meegegaan ben in de tijd, en met de veranderingen van onze taal.
Om nog even terug te komen op het sparen van vroeger: waar zijn die schriften met de mooie sigarenbandjes toch gebleven? En de schriften waarin wij de kentekens van de nummerborden opschreven. Dat lijkt nu toch een bizarre actie? Deden we dat misschien omdat er nog weinig auto’s waren.
Of spaarde je iets anders? En wat spaar je nu?
Lieve Maaike,
Met veel plezier je stukje gelezen, ja die Piggelmee, ik heb het hele verhaal hier naast me liggen, 91 coupletjes zijn het.Een mens wil altijd maar meer hebben en hebben is het einde van het geluk zei mijn moeder vroeger. Ik geniet van je stukjes, fijn als je zo schrijven kan. Liefs Nelly van Voorthuijsen
Lieve Nelly, Ja, wat is het een lang verhaal he. Mijn moeder zei iets in dezelfde trant als jij schrijft: het hebben van de zaak, is het einde van het vermaak. En er is een boekje met de titel : Rupsje nooit genoeg. En onze moeders hadden gelijk, meer is het einde van geluk. Fijn dat je reageerde Nelleke, en leuk iets van je te horen en geniet van de verhalen. En lieve groetjes van Maaike
Ik heb het boekje ook nog Maaike, herinner me hetzelfde blije gevoel als er weer een plaatje bij geplakt werd. Bij ons was er geen bibliotheek en ik verslond alles wat er te lezen was. Op school moest ik nablijven als ik in het leesboeken verder zat te lezen dan waar we met de klas waren. De juf zag dat en als ze mij dan een beurt gaf wist ik niet waar we waren. Heerlijk dat we nu zoveel kunnen lezen als we willen en er fijne leesclubs zijn waar je met elkaar over boeken kunt praten. Groetjes Jo
Ik zat op de achterste bank en had het leesboek ook altijd stiekem al uitgelezen, verveelde mij een ongeluk tijdens de leesles. Inderdaad heel gelukkig dat we nu maar raak kunnen lezen. Leuk dat jij je dat gevoel ook nog herinnert, Jo. Bij het ouder worden stapelen de herinneringen zich op. Weer leuk iets van jullie te horen uit Barendrecht. En dank ook. Hartelijke groetjes van mij, en ook aan Adrie Van Maaike
Hoi Maaike. Leuk verhaal. Zelf ken ik het niet (alleen de naam Piggelmee). Maar het begrip sparen sprak me wel aan. Ik spaarde (met mijn vader) sigarenbandjes, en postzegels.
En later die blauwe boekjes Contantzegels. Als je er een paar vol had, kon je ze inwisselen, en was het een fijn extraatje. Je kreeg ze bij bijna alle boodschappen.
De story van Piggelmee is, zo te zien,inderdaad niet meer aan de tegenwoordige jeugd besteed. Het moet allemaal niet te lang duren. Dus “langdradig” is niet meer in.
Maar voor de (oudere) mensen, die het kennen, is het hartstikke leuk.
Ha Elly,valt toch mee hoor, dacht het ook. Maar kinderen vinden het toch nog wel leuk. Zie reactie hierboven. Leuk om samen met je vader te sparen. Postzegels, inderdaad werden ook zo veel gespaard. Contantzegels ken ik niet. Was iets bij de boodschappen vermoed ik? Herinneringen alom, die hebben we genoeg he. Dank Elly en groetjes, Maaike
Leuk, de boekjes van Piggelmee, ik heb ze nog boven staan…. En toch…..vinden kinderen deze verhalen nog best mooi is mijn ervaring ( als oma en juf). Gr. Jolande
Dat is leuk om te horen dat kinderen ze ook nu nog leuk vinden. Het is ook heel aansprekend he met die schattige plaatjes.
Dank voor je reactie en succes met het voorlezen! Groet, Maaike
Hallo Maaike,
Nu klim ik toch direct in de pen, want ook voor mij is PIGGELMEE een hele fijne herinnering. We hadden er ook een verjaardagskalender van en de versjes zijn honderden keren gelezen en opgezegd. Hieruit blijkt wel, wat je vroeger hebt geleerd, tot op zekere hoogte, niet verloren gaat. Natuurlijk is dat met de gevreesde “vriend – Alzheimer” een ander verhaal. Echter mijn vriendin die ook werd getroffen en niet meer praat, zong plotseling op haar verjaardag “Lang zal ze leven” mee met haar dochter en medebewoners.
Het frappantst was: met de woorden!!! Dat zijn de cadeautjes waar je niet meer op rekent, dus des te mooier. Mijn dag kon niet meer stuk :).
Hartelijk dank voor de mooie herinnering, waar ik nu opnieuw blij van wordt.
Voor iedereen een fijn weekend en groetjes van Gerlien
Haha Gerlien, dat was voor jou dus in de roos. Ik wilde het eind eerlijk gezegd niet lezen of horen want ik vond het zo,n treurnis dat ze uit hun mooie huis moesten. Maar ja, was wel eigen schuld he als je wensen geen einde kennen.
Ik begrijp het helemaal dat je blij verrast werd door je vriendin. Ik weet ook van nabij wat dementie doet met een mens. Het is pijnlijk om het mee te maken en aan te zien. Daarnaast maakt mijn blog je gelukkig weer blij en dat zijn dan meteen twee blije mensen. Herinneringen zijn er nog genoeg, lijkt geen einde te hebben. Mijn dank weer en lieve groet Gerlien, Maaike
Dag Maaike, ik neem ook bijna geen zegels bij de supermarkt, maar vorig jaar wel, toen kon je foto sparen van oude gebouwen in het dorp en die kon je in een album plakken om te bewaren, dat vond ik toch wel leuk. Het verhaal van Piggelmee ken ik niet, toevallig las ik vanmiddag nog: de meeste mensen kopen iets omdat ze iets nieuws willen, niet omdat ze iets nodig hebben. Zal wel zo zijn, maar de winkels moeten ook blijven bestaan en dat wordt al steeds minder. Dank voor je mooie blog steeds weer! groetjes, Lucie
Ha Lucie, dat was zeker een plaatselijke actie dan? En dat is natuurlijk heel leuk van je eigen dorp! Maar verder hoef ik niet zoveel nieuwe spullen meer. Kan trouwens toch nooit begrijpen dat mensen weer snel andere meubels kopen. Ik voel mij juist zo vertrouwd met wat ik heb. Ja, ook bij ons worden zaken gesloten en dat komt ook door kopen op internet.Maar het getij is niet te keren, denkik.
Ik dacht dat iedereen Piggelmee boekjes van vroeger kende, maar dat is niet zo. Maar vind het wel leuk dat je weer reageert, Lucie. Dank en groet,Maaike
Hoi Maaike, ook ik ben opgegroeid met het verhaal van Piggelmee. Was heel leuk, maar mijn achter kleinkinderen, hebben weer hele andere boekjes, met hun helden of sprookjes. Ook weer leuk. Groeten janny.
Ha Jannie, Ja, zo gaat dat he andere tijden, andere boekjes en helden. Maar was toch erg leuk toen die Piggelmee boekjes. Ze waren in onze kinderjaren al oud. Van 1922
Leuk iets van je te horen Jannie. Groetjes van mij. Maaike
Hallo Maaike. Leuk stukje heb je weer geschreven. Ik heb het Piggelmee boekje niet meer, maar ik kan het me goed herinneren, vooral de plaatjes. Mijn kleinzoon van 9 geniet als ik het hem vertel, met sommige versjes erbij. Over de spaarpuntren van DE zal ik eens iets leuks vertellen. Ik woon al jaren in het buitenland en op een gegeven moment kon je met de spaarpunten 4 mokken met Friese plaatjes kopen. Nu heb ik jaren in Friesland gewoond, dus dat vond ik leuk, maar helaas, bij ons in het land zaten er geen punten op. Dus ik schreef ze een brief dat ik dat zo jammer vond. Heel lang niets gehoord, opeens kwam de post me de 4 mokken bezorgen, geen punten, geen betaling, niets. Vond ik toch zo lief. (Misschien een aardige employee??). Ga lekker door met je blog, ik vind het erg leuk. SONJA
Ha Sonja, Ja wat waren die plaatjes schattig he. Wat dat betreft blijf ik een kind want ik kan er nog net zo van genieten als vroeger. En eigenlijk ben ik blij dat het kind in mij niet verloren gaat! Gelukkig gaat alles door want nu geniet jouw kleinzoon er weer van.
Wat een ontzettend mooi en lief verhaal van die mokken. En dat is nu echt service en dienstverlening he. Je moest er lang op wachten maar de verassing des te groter! Fijn dat je in het buitenland meegeniet van de verhalen Sonja. En herinneringen zijn er veel, dus hoop ik nog even door te mogen gaan. Dankjewel en hartelijke groet van Maaike