Vervolg op blog: De winter van 1956
De eerste tijd na de overname van de slagerij zoeken mijn broers naar wegen om hun omzet uit te breiden. Ze bezorgen vlees bij de mensen thuis. Het blijkt echter dat dit te veel geld kost. En heel veel tijd! Na wat hoofdbrekens zetten ze de bezorging stop. Wel gaat hun omzet daardoor flink achteruit. Maar er komt gelukkig een oplossing voor de omzetdaling. Ze mogen op de marktplaats van broer Leo gaan staan. Leo verkoopt kippen. Korte tijd later staat Koen zaterdags met kippen op de markt. Die éne dag maakt het verlies van de omzetdaling goed.
Nu alles naar wens verloopt en alles op orde is komt er meer tijd vrij. Ze hebben tijd over en willen er iets mee gaan doen. Ze herinneren zich dat moeder vroeger zure zult maakte. Het was geen gewone zure zult. Nee, die zure zult was lekkerder dan lekker. Nergens kon je zulke lekkere zure zult kopen. Ik weet ook nog hoe lekker ik het vond.
Zure zult
Vanzelf rijst daarna de vraag: zure zult? Wordt die tegenwoordig nog wel gemaakt? Ze kijken elkaar aan. Je hoort er nooit meer over. Is het soms iets voor ons om zure zult te gaan maken? Kunnen we die echte boerenzure zult misschien nieuw leven inblazen? Er is op dit moment geen fabriek die de echte zure zult nog maakt. Het is een eeuwenoud product dat zomaar in de vergetelheid is geraakt! En dat moeten we nu precies hebben: een product dat de mensen nog kennen van vroeger en niet meer te koop is.
Op een dinsdagochtend -een paar weken later- zitten we met elkaar aan de koffie. Er zijn geen klanten in de winkel waardoor ik er ook even bij kan zijn. Moeder is gisteren op de fiets naar hier gekomen. Ze zal hier een paar dagen blijven. Dat doet zij wel meer.
“Moeder, u maakte vroeger altijd zure zult als het varken was geslacht,” begint Koen ineens het gesprek. “Ja, dat is waar. Ik weet het nog goed,” zegt ze. “Het was een heel oud recept. Maar ik hoor er tegenwoordig nooit meer over. Zou het nog wel ergens te koop zijn?” “Nee zover wij weten nergens. Daarom denken wij erover ze weer te gaan maken,” zegt Arjan. “Wij willen, de zure zult van vroeger, zoals u die maakte, weer op de markt brengen.” Hun plan ligt op tafel. Moeder lacht een beetje. Het lijkt erop dat zij het geen verkeerd idee vindt. “Ik heb het recept wel als het nodig is,” zegt ze. En dan valt pardoes het besluit: “We gaan het doen. We gaan zure zult maken.”
Nu het besluit er eenmaal ligt laten zij er geen gras over groeien. Van moeder krijgen ze het recept. Ze weet het nog precies. En nu in een rap tempo alle voorbereidingen treffen. En experimenteren!
Een paar weken later staan buiten, naast de slachtplaats, schragen met planken erop. Er is binnen te weinig ruimte voor. Op de planken staan lege, plastic bakjes. Ze blijven niet lang leeg want de bakjes worden gevuld met de, nu nog vloeibare, zure zult. Na verloop van tijd wordt de zure zult een vaste massa in het bakje. Het nieuwe product is een feit. Het staat als een huis: de ouderwetse, onvervalste boerezure zult!
Moeder komt ook aanlopen. Glunderend kijkt zij naar de gevulde bakjes waar de stoom nog vanaf dampt. Ze keurt en proeft. Smaakt het goed?
Ze knikt goedkeurend: “Lekker, en precies de goede smaak!”
En nu is het vol spanning afwachten. Hoe wordt het nieuwe product ontvangen? Zal het aanslaan? De volgende dag prijken, goed zichtbaar op de toonbank, de bakjes verse zure zult. Aan de klanten wordt uitgelegd dat het een zelfgemaakt product is. En wat gebeurt? De bakjes vliegen over de toonbank. De verkoop gaat boven verwachting. Het product vindt gretig aftrek. Er is kennelijk veel vraag naar en de mensen komen er voor terug. Nee, ze hebben geen spijt van het waagstuk. Het is, naar wat later blijkt: de opmaat voor een grote toekomst.
De taken zijn overzichtelijk verdeeld. Arjan is de man van de productie. Hij heeft de zorg en voorbereiding van de producten. Proeft en experimenteert. Koen gaat op maandagochtend al vroeg op stap naar de veemarkt. Daar koopt hij een varken en een koe voor de slacht. Hij ziet nauwlettend toe dat hij zo voordelig mogelijk inkoopt. Ze hebben een prima samenwerking en dat blijkt het bedrijf ten goede te komen. Mijn werk is in de winkel staan en klanten bedienen. Zo heeft een ieder zijn vaste taak op maandag.
Volgende blog: Over zure zult en Gijs
Wat leuk om zo in etappes het verhaal van de zure zult geboren te zien worden! Ik zie het zo voor me. En ja, die emmers heet water: brr! Echt gevaarlijk!
Teunie
Ja, het verhaal van Gijs is in de maak Teunie. Het komt er aan! Wat verandert er veel in een mensenleven.
Bijna alles werd het toen nog op het fietsje gedaan. Ik voel mij altijd een vorstin in mijne autootje, als ik aan vroeger denk. Die waterstokerijen waren wel een uitkomst. Het wassen ging wel wat anders dan nu.
Dank voor je reactie. En veel inspiratie en schrijfplezier voor je blog.
Groet, tante Maaike
was helemaal geen vervolg op de winter van 1956.
je zou toch naar school gaan?
Het schoolverhaal staat achter: De winter van 1956, Carol. En het heet: De koning te rijk!
In dit verhaal vertel ik over mijn broers. Waar zij mee bezig waren toen ik de winkel stond! Hartelijk dank voor je reactie.
Groet,
Maaike
Nog even een latere reactie op het zure zult maken.
Ik weet niet of mijn vader het anders heeft verteld of dat mijn fantasie met mij op de loop is gegaan (heel goed mogelijk). Maar ik zie oma voor me in de slagerij in Lekkerkerk. Ze zit op een krukje en zij is bezig met zure zult maken. Het is een vrolijke boel daar en ik hoor haar (nog) lachen.
Bedankt voor het zurezultverhaal!
Op een verhaal reageren kan altijd ook later Anneke. En dan over herinneringen. Ik weet van een schrijfster die haar kinderjaren beschreef. Het gezin telde veel kinderen. Toen het boek geschreven was, hadden de broers en zussen allemaal andere verhalen en over eenzelfde gebeurtenis. Jouw vader is waarschijnlijk iets anders opgevallen dan ik deed. Hij kreeg daardoor zijn verhaal.
Zo gaat het met herinneringen. Probeer het maar uit bij je broers en zussen.
Of je vader zag iets op een ander moment. Ieder vertelt en put uit zijn eigen geheugen herinnering!
Leuk dat je weer reageerde.Mijn hartelijke dank.
Groet, tante Maaike
Een stukje historie over het ontstaan van één van de destijds grotere werkgevers in ons dorp Lekkerkerk. Leuk om dit zo te lezen!
Goedemorgen, aha je hebt het verhaal over het ontstaan van de zure zultfabriek van mijn broers gelezen! Ik heb daardoor Lekkerkerk leren kennen want ik heb destijds nog in de slagerij gestaan. Uit lang vervlogen tijden allemaal. Leuk!
Groet, Maaike
Uit de Facebook-groep Oud Lekkerkerk: “De gebr. Bakker waren nog vrijgezel toen ze begonnen hun jongere zusje stond achter de toonbank.”
https://www.facebook.com/groups/1783147348640394/posts/2096898880598571/?comment_id=2096909203930872&reply_comment_id=2097019630586496
Ze zijn u in Lekkerkerk dus ook nog niet vergeten!
Wat Leuk Gert! Ik heb de conversatie op facebook gevolgd, erg fijn om te lezen.
Heb even meegedaan met de conversatie. En mijn blog meteen maar doorgegeven voor de liefhebbers.
Bedankt voor je berichtjes over Lekkerker waardoor oude tijden weer herleven.
Groet, Maaike