Over zure zult en hoe het begon

Vervolg op blog:  De winter van 1956

De  eerste  tijd  na  de  overname  van  de  slagerij  zoeken   mijn  broers  naar  wegen om  hun  omzet  uit  te  breiden.  Ze  bezorgen  vlees  bij  de  mensen  thuis.  Het  blijkt  echter  dat   dit  te  veel  geld  kost. En  heel  veel  tijd!   Na  wat  hoofdbrekens  zetten  ze  de  bezorging  stop.  Wel  gaat  hun  omzet  daardoor  flink  achteruit. Maar  er  komt  gelukkig  een  oplossing  voor  de omzetdaling.  Ze  mogen  op  de  marktplaats  van  broer Leo  gaan  staan. Leo  verkoopt  kippen. Korte  tijd  later staat  Koen  zaterdags  met  kippen  op  de  markt. Die éne dag  maakt  het  verlies  van  de  omzetdaling  goed.

marktkraam

Nu  alles  naar  wens  verloopt  en  alles  op  orde  is  komt  er   meer  tijd  vrij. Ze  hebben  tijd  over  en  willen  er  iets  mee  gaan  doen.  Ze  herinneren  zich  dat  moeder  vroeger  zure  zult  maakte.  Het  was  geen  gewone  zure  zult. Nee, die  zure  zult  was  lekkerder  dan  lekker. Nergens  kon  je  zulke  lekkere  zure  zult kopen.  Ik  weet  ook  nog  hoe  lekker  ik  het  vond.

Zure zult
Vanzelf  rijst  daarna  de  vraag:  zure  zult?  Wordt  die  tegenwoordig  nog  wel  gemaakt?  Ze  kijken  elkaar  aan.  Je  hoort  er  nooit  meer  over.  Is  het  soms  iets  voor  ons  om  zure  zult  te  gaan  maken? Kunnen  we  die  echte  boerenzure  zult  misschien  nieuw  leven  inblazen? Er  is  op  dit  moment  geen  fabriek  die  de  echte  zure  zult  nog  maakt. Het  is  een  eeuwenoud  product  dat  zomaar  in  de  vergetelheid  is  geraakt! En  dat  moeten  we  nu  precies  hebben:  een  product  dat  de  mensen  nog  kennen  van  vroeger  en  niet  meer  te  koop  is.

Op  een  dinsdagochtend -een  paar  weken  later-  zitten  we  met  elkaar  aan  de  koffie. Er  zijn  geen  klanten  in  de  winkel  waardoor  ik  er  ook  even  bij  kan  zijn. Moeder  is  gisteren  op  de  fiets  naar  hier  gekomen.  Ze  zal  hier  een  paar  dagen  blijven.  Dat  doet  zij  wel  meer.

“Moeder, u maakte vroeger  altijd  zure  zult  als  het  varken  was  geslacht,”  begint  Koen  ineens  het  gesprek. “Ja,  dat  is  waar.  Ik  weet  het  nog  goed,”  zegt  ze. “Het  was  een  heel  oud  recept.  Maar  ik  hoor  er  tegenwoordig  nooit  meer  over.  Zou  het  nog  wel ergens  te  koop  zijn?”  “Nee zover wij weten nergens. Daarom  denken  wij  erover  ze  weer  te  gaan  maken,” zegt  Arjan.  “Wij  willen,  de  zure  zult   van  vroeger,  zoals  u  die  maakte,  weer  op  de  markt brengen.” Hun  plan  ligt  op  tafel.  Moeder  lacht  een  beetje.  Het  lijkt  erop  dat  zij  het  geen  verkeerd  idee  vindt. “Ik  heb  het  recept  wel  als  het  nodig  is,”  zegt  ze.  En  dan  valt  pardoes  het  besluit:  “We  gaan  het  doen.  We  gaan  zure  zult  maken.”

Nu  het  besluit  er  eenmaal  ligt  laten  zij  er geen  gras  over  groeien.  Van  moeder  krijgen  ze  het  recept.  Ze  weet het  nog  precies. En  nu in  een  rap  tempo  alle  voorbereidingen  treffen.  En  experimenteren!

Een  paar  weken  later  staan  buiten,  naast  de  slachtplaats,  schragen  met  planken  erop.  Er  is  binnen  te weinig  ruimte  voor.  Op  de  planken  staan  lege,  plastic  bakjes.  Ze  blijven  niet lang  leeg  want  de  bakjes  worden  gevuld  met  de,  nu  nog  vloeibare,  zure zult.  Na  verloop  van  tijd  wordt  de  zure  zult  een  vaste  massa  in  het  bakje.  Het  nieuwe  product  is  een  feit.  Het  staat  als  een  huis:  de ouderwetse,  onvervalste  boerezure  zult!

Moeder  komt  ook  aanlopen.  Glunderend  kijkt  zij  naar  de  gevulde  bakjes  waar  de  stoom  nog  vanaf  dampt.  Ze  keurt  en  proeft.  Smaakt  het  goed?
Ze  knikt  goedkeurend: “Lekker, en  precies  de  goede  smaak!”

En  nu  is  het  vol  spanning  afwachten. Hoe  wordt  het nieuwe  product  ontvangen?  Zal  het  aanslaan? De  volgende  dag  prijken,  goed  zichtbaar  op  de  toonbank,  de  bakjes  verse  zure  zult.  Aan  de  klanten  wordt  uitgelegd  dat  het  een  zelfgemaakt  product  is.  En  wat  gebeurt?  De  bakjes  vliegen  over  de  toonbank. De  verkoop  gaat  boven  verwachting.  Het  product  vindt  gretig  aftrek. Er  is  kennelijk  veel  vraag  naar  en  de  mensen komen  er  voor  terug.  Nee,  ze  hebben  geen  spijt  van  het  waagstuk. Het  is, naar  wat  later  blijkt:  de  opmaat  voor  een  grote  toekomst.

De taken zijn overzichtelijk verdeeld. Arjan  is  de  man  van  de  productie. Hij  heeft  de  zorg  en  voorbereiding  van de producten. Proeft  en experimenteert. Koen  gaat  op maandagochtend  al  vroeg  op  stap  naar  de  veemarkt.  Daar  koopt  hij  een  varken  en  een  koe  voor  de  slacht.  Hij  ziet  nauwlettend  toe  dat  hij  zo  voordelig  mogelijk  inkoopt.  Ze  hebben  een  prima  samenwerking  en   dat   blijkt  het  bedrijf  ten  goede  te  komen.  Mijn  werk  is  in  de  winkel  staan  en  klanten bedienen.  Zo heeft een ieder zijn vaste taak op maandag.

Volgende  blog:  Over zure zult en Gijs

Dit bericht heeft 10 reacties

  1. Teunie

    Wat leuk om zo in etappes het verhaal van de zure zult geboren te zien worden! Ik zie het zo voor me. En ja, die emmers heet water: brr! Echt gevaarlijk!

    Teunie

    1. Mee op de wind

      Ja, het verhaal van Gijs is in de maak Teunie. Het komt er aan! Wat verandert er veel in een mensenleven.
      Bijna alles werd het toen nog op het fietsje gedaan. Ik voel mij altijd een vorstin in mijne autootje, als ik aan vroeger denk. Die waterstokerijen waren wel een uitkomst. Het wassen ging wel wat anders dan nu.
      Dank voor je reactie. En veel inspiratie en schrijfplezier voor je blog.
      Groet, tante Maaike

  2. carol

    was helemaal geen vervolg op de winter van 1956.
    je zou toch naar school gaan?

    1. Mee op de wind

      Het schoolverhaal staat achter: De winter van 1956, Carol. En het heet: De koning te rijk!
      In dit verhaal vertel ik over mijn broers. Waar zij mee bezig waren toen ik de winkel stond! Hartelijk dank voor je reactie.
      Groet,
      Maaike

  3. Anneke Groenendijk

    Nog even een latere reactie op het zure zult maken.
    Ik weet niet of mijn vader het anders heeft verteld of dat mijn fantasie met mij op de loop is gegaan (heel goed mogelijk). Maar ik zie oma voor me in de slagerij in Lekkerkerk. Ze zit op een krukje en zij is bezig met zure zult maken. Het is een vrolijke boel daar en ik hoor haar (nog) lachen.
    Bedankt voor het zurezultverhaal!

    1. Mee op de wind

      Op een verhaal reageren kan altijd ook later Anneke. En dan over herinneringen. Ik weet van een schrijfster die haar kinderjaren beschreef. Het gezin telde veel kinderen. Toen het boek geschreven was, hadden de broers en zussen allemaal andere verhalen en over eenzelfde gebeurtenis. Jouw vader is waarschijnlijk iets anders opgevallen dan ik deed. Hij kreeg daardoor zijn verhaal.
      Zo gaat het met herinneringen. Probeer het maar uit bij je broers en zussen.
      Of je vader zag iets op een ander moment. Ieder vertelt en put uit zijn eigen geheugen herinnering!
      Leuk dat je weer reageerde.Mijn hartelijke dank.
      Groet, tante Maaike

  4. Gert de Boom

    Een stukje historie over het ontstaan van één van de destijds grotere werkgevers in ons dorp Lekkerkerk. Leuk om dit zo te lezen!

    1. Mee op de wind

      Goedemorgen, aha je hebt het verhaal over het ontstaan van de zure zultfabriek van mijn broers gelezen! Ik heb daardoor Lekkerkerk leren kennen want ik heb destijds nog in de slagerij gestaan. Uit lang vervlogen tijden allemaal. Leuk!
      Groet, Maaike

    1. Mee op de wind

      Wat Leuk Gert! Ik heb de conversatie op facebook gevolgd, erg fijn om te lezen.
      Heb even meegedaan met de conversatie. En mijn blog meteen maar doorgegeven voor de liefhebbers.
      Bedankt voor je berichtjes over Lekkerker waardoor oude tijden weer herleven.
      Groet, Maaike

Laat een reactie achter