Voor spek en bonen meedoen

In gezinnen mogen de jongste kinderen wel eens meespelen met de ouderen. “Maar dan wel voor spek en bonen” wordt er dikwijls bij gezegd.

Zo verging het ook mij. Als de “groten” gezellig met elkaar om de tafel zaten en het spel op tafel kwam, wilde ik meespelen. Als ik maar lang genoeg zeurde, wist ik, was er altijd wel een broer die zou zeggen: “nou vooruit dan maar, je mag meedoen, maar dan wel voor spek en bonen hoor.”
Er werd een stoel bij de tafel geschoven, een dik kussen op de stoel gelegd en daar zat ik, tussen de groten. Het was aardig dat ik mocht meedoen want zij hadden last van mij. Ze moesten rekening met mij houden dat snapte ik goed.

De uitdrukking voor “spek en bonen meedoen” houdt mij bezig. Hoe ontstaat zo’n spreekwoord vraag ik mij af. Waar ligt de oorsprong? Het zal zeker op iets slaan. Maar waarop?
En ziedaar, mijn trouwe vriend Google is ook vandaag tot hulp bereid. Na het intikken van “voor spek en bonen” meedoen buitelen de aanwijzingen over mijn computerscherm. Alles wat ook maar met de vraag te maken heeft komt aangerold.

Het blijkt dat de uitdrukking oorspronkelijk betekende dat je ergens werkte zonder er geld voor te krijgen. In plaats van loon kreeg je een eenvoudig stevig volksmaal dat uit spek en bonen bestond. Waarschijnlijk betekent de uitdrukking dus: geen loon ontvangen, alleen de gewone kost verdienen.

Uit mijn eigen jeugd weet ik nog dat mensen soms heel weinig verdienden. Er werd dan bijgezegd maar wel met gratis “kost en inwoning”. Een klein stapje verder dus.

Onze taal leeft en betekenissen van woorden kunnen veranderen. Als je tegenwoordig zegt voor “spek en bonen meedoen” denk je meer aan: je mag meedoen maar je prestatie is niet belangrijk en wordt niet serieus meegenomen of geteld bij de einduitslag

Als groot schilder miskend

Hij schilderde jaar na jaar de prachtigste schilderijen en zelfportretten. Zijn productie was gigantisch. Ik heb veel gelezen over het leven van Vincent van Gogh en veel gezien. Een leven van diepe treurnis. Het leven van Vincent van Gogh boeit mij. Hij is eerst een poosje hulppredikant geweest totdat hij zeker wist wat hij moest doen: schilderen.

Zelfportret Vincent van Gogh

Hoe hield hij het vol? Met zichzelf, hij was een moeilijk man, en het leven. Zijn leven was een aaneenschakeling van ontberingen en strijd. Er werd slechts mondjesmaat aandacht aan zijn werk besteed. En de erkenning dat hij een groot kunstenaar was bleef uit. Maar desondanks schilderde hij door als een bezetene. Hij was niet te stoppen terwijl hij bij tijd en wijle ernstig depressief kon zijn en ongelukkig in de liefde was.
Theo, zijn broer was zijn troost en toeverlaat. Ze hadden een speciale, liefdevolle band met elkaar.Theo stopte hem vaak geld toe voor zijn levensonderhoud zodat hij kon blijven schilderen. Hij verdiende zelf amper het zout in de pap. Het leven van Vincent van Gogh is vrijwel bij iedereen overbekend. En ook, dat de grootheid van zijn talent en kunstenaarschap tijdens zijn leven werd miskend en niet geteld. Hij stierf, bijna zonder dat hij werd opgemerkt.

Zijn schilderijen vind ik ontroerend mooi, en dat vinden vele miljoenen mensen met mij. Wie heeft er ooit met zulke prachtige kleuren geschilderd?

 

We worden ouder in Nederland, er zijn mensen die tot op hoge leeftijd fit blijven. Ik kom ouderen tegen die kunstzinnig bezig zijn. Ze weten zelf dat zij niet tot de “grote kunstenaars” behoren daar is het hen ook niet om te doen. Maar zolang je je eigen werk waardeert beleef je vreugde aan het doen. Dit geldt trouwens voor iedereen en alle werk dat wordt gedaan. Zodra je denkt dat het “spek en bonenwerk” is wat je verricht, verdwijnt je arbeidsvreugde. Ik ken mensen die hoger op de werkladder konden klimmen en voor de eer bedankten. Zij waren tevreden met het werk dat zij deden en genoten er voldoening van.

Iedereen wil gezien en meegeteld worden. Niemand wil genegeerd worden of voor ”spek en bonen” meedoen. Gelukkig kunnen we, ook buiten werk en prestatie onze kinderen en mensen om mij heen laten weten dat ze waardevol zijn. Dat wij blij zijn met hun bestaan.

Het was aardig dat ik mocht meespelen met de ouderen. Dat bij mij als jongste het spel boven mijn pet ging, lag niet aan hen.
Het lag ook niet aan hen dat het “meedoen” minder leuk was dan ik verwachtte. Ik wist en voelde dat ik niet “echt” meespeelde maar voor spek en bonen. Dat deed de glans van het meedoen verbleken

En kijk nu eens. Het tij is gekeerd. De tijd bracht de oplossing. Ik speel nu gewoon mee. Met de “groten!”

 

Als abonnee krijgt u bericht van ieder nieuw blog dat ik schrijf.
Soms denken mensen dat het abonnement betaald moet worden
.

Lieve mensen, het is geheel en al gratis!

 

 

Dit bericht heeft 10 reacties

  1. Anoniem

    Dag Maaike ,weer een blog uit het verleden ,,,,je kinder jaren ,,,,in gedachten zie ik je al zitten tussen al de grote broers,en inderdaad voor spek en bonen , vroeger gebeurde er best veel zomaar voor ,,bijna ,,voor niets .het was ook een heel andere tijd .wij moesten vroeger ook harder ,,langer en voor weinig geld werken .maar je wist niet anders ,.ze noemden het ook wel een joden fooitje.waar of dat gezegde vandaan kwam ?? Dat kun jij misschien ook opzoeken op de computer ,succes verder ,en tot de volgende blog ,h groet ,ook aan Gijs ..van Nelly Bal

    1. Mee op de wind

      lieve Nelly, In veel dingen van nu leeft het verleden nog voort. Ouder wordend ga je nadenken over “vroeger”. Over dit onderwerp zou nog veel meer te zeggen zijn maar in een blog moet je je altijd beperken. En hoe meer ik schrijf hoe meer onderwerpen vaak tot leven komen in mijn hoofd. ja hoe zit dat nu voor een “jodenfooitje” worden uitbetaald. Leuk dat je dat aandraagt daar ga ik toch eens naar kijken. Of er een blogje over te schrijven valt weet ik natuurlijk nog niet. Wat is alles verandert bij vroeger. Ook de tijd leeft en verandert. We kunnen de “tijd”niet vasthouden . We kunnen wel de verhalen vertellen zodat de “geschiedenis” over vroeger blijft bewaard. Ik vind het leuk Nelly dat je weer reageert en mijn blogje gelezen hebt. Hartelijk dank! Groetjes van Gijs en Maaike

  2. Elly

    Nou Maaike. Niemand zal van jou meer vinden dat je voor spek en bonen meedoet.
    Een slecht gevoel lijkt het me als ’t andersom is. (Dat je heel zelfverzekerd jong en jong-volwassen bent, en dan door schade en schande, als je oud bent, beseft dat er niets is waarmee je blij kunt zijn, en niets waar je nog trots op bent).
    Dat komt ook voor.
    Een goed gevoel voor jou dus.
    O.K. Mooi nostalgisch geschiedenisje. (En mooie plaatjes). Dag meisje Bakker. Elly

    1. Mee op de wind

      lieve Elly, dat gevoel heb ik nu ook niet hoor. Ik mag nu gewoon mee doen met de “groten”. Jij draait het om en dan is het inderdaad een heel ander verhaal. Als je nergens meer blij mee kunt zijn dat lijkt mij vreselijk. Als illustratie het verhaal van Vincent van Gogh.Wat erg dat een mens soms niet meetelt en die later geniaal blijkt te zijn. Ach ja en zo zit overal een verhaal in. Dankjewel Elly je bent weer aanwezig in de reacties. Heel gezellig dat je weer meedenkt. Ik groet je met een lieve groet. Maaike

  3. Anoniem

    Hallo Maaike,
    Weer een mooi stuk. Ik ken de uitdrukking, maar heb helaas nooit voor spek en bonen meegedaan. Altijd vol erin als enig kind. Op die manier van jou leer je het spelen en bij het ouder worden kan je dat dan beter. Bijvoorbeeld; ruzie maken met oudere broers en zussen.
    Maar daarom niet getreurd, van weeromstuit heb ik nooit ruzie met iemand.
    Dag Maaike, tot de volgende keer.
    Nelleke

    1. Mee op de wind

      Dag Nelleke,
      Ach daar is ook wat voor te zeggen, het lijkt mij toch wel leuk als je klein kind voor vol wordt aangezien Nelleke. Als je ouder bent ga je naar alle dingen kijken en kun je uit alles levenslessen trekken. Dat vind toch echt wel iets van het ouder worden. En ook dat het leven zoveel kanten heeft vind ik boeiend. En overigens was ruzie maken in ons gezin niet erg populair mag ik wel zeggen, dus zoek ik Nelleke, net als jij, naar vrede. Lieve groet van Maaike,
      met dank weer voor deze reactie.

  4. Anna Uiterwijk

    Lieve Maaike,
    Ik heb je boek uit.
    En ik heb genoten..
    Zoveel herkenning Maaike.
    Ook qua gevoel.
    Wil je mij jouw e-mail adres geven Maaike ?
    Via Nelleke he ..
    Dan stuur ik jou mijn verhaal door.

    Het is te lang voor je blog…
    Heb je nog een boek over Maaike ?
    Ik wil er nog ééntje kopen (of twee)
    dag dag, liefs van anna

    1. Mee op de wind

      Lieve Anne, ja ik heb nog wel twee boeken voor je Anne. Maar het wordt wel heel dun thuis.Het CB heeft er gelukkig nog wel wat, maar ook dat raakt aardig op. We zien wel hoe we er mee verder gaan.
      Heel fijn om te horen dat je hebt genoten van MeeopdeWind. En iik vind het natuurlijk heel fijn als ik jouw verhaal mag lezen.

      Je zei pas dat je abonnee wilde worden. Als je dat doet, dat kun je doen rechts bovenin van mijn blog, dan heb ik je adres in huis. Anders geef ik het wel aan Nelleke dat kan ook natuurlijk. Ik zie het wel wat je doet, Anne. Maar voor nu, in ieder geval mijn dank voor je reactie en je boekenvraag. Met een lieve groet van mij, Maaike

  5. Lily

    Spreekwoorden en gezegdes, het was vroeger heel normaal om deze te gebruiken voor iets, iemand of een situatie, maar het is verloren gegaan in de huidige tijd.
    Ik was de oudste in het gezin, dus voor spek en bonen erbij zitten was niet aan de orde en het onderlinge leeftijdsverschil was net iets te groot om samen spelletjes te doen.

    Je schrijft ook over de arbeidsvreugde, het plezier om ergens creatief mee bezig te zijn, wat voor mij fotograferen is.
    Geen pretenties, maar het plezier van een bloemetje, bijtje, vlinder of wat ook mijn aandacht trekt, vast te leggen in een foto, het later bewerken tot een nog mooier plaatje, geeft inderdaad arbeidsvreugde.
    Geen beroemd fotografe, maar een niet aflatend plezier om ermee bezig te zijn en die ik ook plaats op mijn website voor wie het wil zien zonder mijn website echt te promoten.
    Mijn plekje, waar ik plezier in heb en voor wie er bij toeval op komt.

    Is dat misschien het voordeel van ouder worden, wat meer aandacht besteden aan vaardigheden, waar je vroeger geen tijd voor had?
    Gewoon dingen doen voor je plezier als je niet meer 101 andere dingen te doen hebt met werk en gezin?
    Een hernieuwde kans om jezelf van een andere kant te leren kennen…?

    Jouw stukjes moeten altijd wat bij mij bezinken tot ik een antwoord denk te weten, in ieder geval geven zij mij steeds iets om over na te denken, waarvoor ik je wil bedanken, even stilstaan en overdenken, hoe ik ergens in sta.

    Groetjes Lily

    1. Mee op de wind

      Wel Lily, ik ben naar je website gegaan en was verrast. Wat een prachtige foto’s maak jij! Fijn dat je het hebt gedeeld zodat ik voortaan mee kan/mag genieten. Mijn hartelijke dank daarvoor! Het enthousiasme waarmee je over alles schrijft werkt aanstekelijk bij mij. En ik begrijp dat enthousiasme heel goed, want iets creatiefs doen geeft zoveel vreugde. Wat een zegen is het dat we op latere leeftijd zo bezig kunnen zijn en kunnen genieten waar inderdaad vroeger weinig tijd voor was. Het is natuurlijk fijn om te horen dat mijn blogjes je stof tot nadenken geven over je eigen leven, hoe je nu in het leven staat. Ik denk er zelf ook over na vóór ik ze op mijn blog plaats.
      Hartelijk dank voor wat je deelt en voor het schrijven van deze reactie Lily. En nog veel inspiratie gewenst. Met groetjes van Maaike

Laat een reactie achter