Mijn vorige blog bracht de pennen in beweging. Herinneringen horen bij ons leven. En iedere dag voegen we nieuwe herinneringen toe aan de bestaande.
Maar met die herinneringen is het toch wat anders gesteld dan je op het eerste moment verwacht. Je zou denken dat bij kinderen van een groot gezin die hetzelfde meemaken de herinneringen eensluidend zijn. Maar niets is minder waar.
Een poosje geleden kreeg ik van een nichtje een boek getiteld: Maria Zachea. Er zullen vast veel lezers zijn die dit boek (1989) van Judith Koelemeijer hebben gelezen.
In het boek vertelt de schrijfster over de twaalf kinderen van Maria Zachea.
Nadat de moeder een hersenbloeding heeft gehad besluiten de kinderen dat ze met elkaar voor hun oude moeder gaan zorgen omdat ze verwachten dat het voor kort zou zijn. Maar het verloopt heel anders. Maria Zachea leeft nog acht jaar.
Al die jaren zit zij dag na dag zwijgend in haar stoel voor het raam.
Zwijgende moeder
De schrijfster ziet haar oma zitten en het raakt haar. Ze vraagt zich af hoe het voor haar ooms en tantes voelt als ze bij toerbeurt de avond doorbrengen bij hun zwijgende moeder.
Hoe was het vroeger in het grote gezin? Hoe was hun jeugd en wat voor herinneringen hebben zij aan hun jeugd?
Om daar achter te komen besluit ze haar twaalf ooms en tantes te gaan interviewen.
En wat blijkt? Haar ooms en tantes kennen elkaar eigenlijk niet, ondanks dat ze als groot gezin heel dicht bij elkaar leefden.
Iedereen hield zijn zorgen voor zichzelf en zweeg. En alle twaalf kinderen bewaren, zonder dat ze het elkaar vertellen, volstrekt andere herinneringen aan vroeger. En zo kun je, ook al ben je met velen, toch eenzaam zijn.
Met open mond
Ik wist al dat herinneringen zo werkten, want Frans, mijn overleden man, kwam een keer thuis met een verhaal waar ik nu opeens weer aan moet denken.
Op een dag kwamen twee vertegenwoordigers op zijn kantoor met een verhaal over een klant die ze gezamenlijk hadden bezocht.
De ene man was helemaal vol van wat ze hadden beleefd. Terwijl hij zijn verhaal vertelde stond de andere man met een ongelovig gezicht, en met open mond te luisteren naar het verhaal dat hij zelf had meegemaakt. Hij wist niet wat hij hoorde.
Zo hebben mijn kinderen beiden een heel ander verhaal over hun jeugd. Eigenlijk is het niet vreemd dat zij hun eigen verhalen hebben, of een ander gevoel over bepaalde situaties – want het zijn twee totaal verschillende mensen.
Over smaak valt niet te twisten, zegt het spreekwoord. Hetzelfde geldt voor persoonlijke herinneringen: ook daarover valt niet te twisten.
Vroeger kwamen we als groot gezin trouw op elkaars verjaardagen. En je hoefde niet lang te wachten of de verhalen en herinneringen aan vroeger kwamen los. Vooral mijn vele broers waren er goed in. De één wist het nog beter dan de ander. Het had iets hilarisch als ieder voor zich voet bij stuk hield en er zeker was dat alleen zijn verhaal klopte.
Wat jammer dat die verhalen zijn verstomd en ook hun verhalen nu herinneringen zijn geworden.
Herinneringen kunnen vervagen en veranderen door de tijd omdat we steeds nieuwe dingen meemaken. Ik vind het verhelderend te weten dat het zo werkt.
Soms besluiten mensen na een jarenlange ruzie de vrede te herstellen door oude koeien uit de sloot te halen. Nu is een jarenlange ruzie oplossen het beste wat je kunt doen. Maar of het werkt om na jaren iets uit te gaan praten?
Het kan zomaar gebeuren dat het de vete op scherp zet en de zaak explodeert omdat ieder voet bij stuk houdt over wat er was gezegd.
Wat dan weer heel jammer is want het streven was zo mooi.
Iedereen denkt regelmatig aan vroeger, tenminste daar ga ik van uit. Zet wat oudere mensen bij elkaar en vroeg of laat komen er verhalen over vroeger los. Het ene verhaal roept het andere op en het herinnert ons aan een gezamenlijk verleden. En hoe goed en mooi is het om ons verleden met elkaar te delen. Het geeft een gevoel van saamhorigheid en bij elkaar horen.
Ik vond het altijd leuk om op vakantie te gaan en vreemde landen te bezoeken. Maar na een tijdje ging ik verlangen naar mijn eigen land, wilde ik mijn eigen taal weer horen. En boodschappen doen in de vertrouwde winkels. Ik miste de saamhorigheid en de vertrouwdheid van dat alles. Daarom kan ik het wel begrijpen dat migranten in ons land elkaar opzoeken en de vertrouwdheid van de groep zoeken.
Soms worden herinneringen aan vroeger zomaar onverwachts in mij wakker. Herinneringen die collectief zijn en gebaseerd zijn op feiten van een periode die voorbij is. Vaak is er een aanleiding die de herinnering oproept.
Scharensliep
Pas had ik bij de Jumbo een mooie, gave krop sla in mijn handen en ineens dacht ik aan de sla bij mijn moeder thuis. Vlak voordat wij ’s middags gingen eten liep mijn moeder naar buiten en sneed een krop sla van het land. Die sla zag er veel minder mooi uit en de luizen vierden feest op de bladeren. Het was de tijd dat er nog geen landbouwgif werd gebruikt. Het was een heel gedoe om de sla schoon en zonder luis op tafel te zetten.
Het was ook de tijd dat je in een appel een wormpje kon tegenkomen. Maar het was wel puur natuur en o zo lekker. En verser dan toen heb ik de sla nooit meer gegeten.
En nu ik toch weer begonnen ben over vroeger, denk ik aan de scharensliep, zoals hij werd genoemd.
Mijn tafelbestek is zestig jaar oud en toch zijn mijn messen modern gekarteld.
Jaren geleden toen de scharenslijper nog bestond kwam hij ook een keer met zijn kar over de gebroken Meeldijk in Barendrecht. Ik vond het heel leuk om te zien hoe het slijpen in zijn werk ging. Hij belde bij ons aan en vroeg of ik iets had om te slijpen. Hij kon ook messen slijpen en kartelen. Ik had er wel oren naar maar twijfelde, want het was een dure grap.
De scharenslijper zag mijn twijfel en greep zijn kans. Hij zou het keurig in orde maken en ik zou er geen spijt van krijgen, etc. Tja, de messen waren zo bot dat ze eigenlijk onbruikbaar werden. Na enig dubben gaf ik ze tenslotte aan de man mee.
En ja hoor, na een poosje kwam hij vief terug lopen met de messen. Vol trots toonde hij het resultaat. En inderdaad de messen zagen er keurig uit, mooi gekarteld en weer scherp zoals het hoorde.
Ik gebruik de messen nog altijd. Na zestig jaar zijn ze een verlengstuk van mezelf geworden.
En zo kan ik nog wel een poosje doorgaan over alles wat verdwenen is. Denk maar aan de bakker, de slager, de lorrenboer, de olieman, de slager, de melkboer. Allemaal middenstanders die in onze jeugd aan de deur kwamen. Ik weet nog dat mijn broers die slager waren ook nog de bestellingen aan huis gingen opnemen. Ze maakten twee keer een reis om een paar pondjes vlees ergens af te leveren. Wat een dienstverlening! Dat de leveranciers ermee zijn gestopt omdat het niet rendabel werd is begrijpelijk.
Enfin, nu ik dit schrijf zit er nog wel een herinneringsverhaal in, denk ik. Maar alles op zijn tijd. Door afwisseling blijft mijn blog levendig, lijkt mij.
Wat zouden we weinig aan elkaar te vertellen hebben zonder onze herinneringen. Laten we ze daarom blijven delen, juist omdat ze zo persoonlijk zijn blijft het boeiend. En verder, wat zou het leeg zijn als we aan onze overleden dierbaren geen herinneringen hadden. Dankzij herinneringen dragen wij ze mee in ons hart en leven zij in ons voort.
Tenslotte een citaat van de Franse schrijver Honoré de Balzac: “Herinneringen maken het leven mooi. Vergeten maakt het leven draaglijk.”
1. Komt vrienden in het ronde
Minnaars van enen stiel!
Ik zal u gaan verkonden
Hoe ik door ’t slijperswiel
De kost verdien voor vrouw en kind
Schoon blootgesteld aan weer en wind(Refrein)
Terlierelom terla!
Van linksom rechtsom draait mijne steen
Door het roeren van mijn been
Ju ju ju ju ju ju ju ju!2. De smid die moet hard werken,
Gestadig voor het vier,
Hij durft zich niet versterken,
Met ene kan goed bier,
Terwijl ik ga op mijn gemak,
Soms ook wel met een lege zak.(Refrein)
Dichter is onbekend
Zonder herinneringen zouden we elkaar inderdaad veel minder te vertellen hebben. Mijn zus en ik hebben ook gemerkt dat we sommige gebeurtenissen anders onthouden hebben. Wie er gelijk heeft doet er niet toe. Het lied van de scharenslijper heb ik lang geleden op school geleerd. Alleen zongen wij alleen het eerste couplet en daarop volgend de twee laatsten. Het kan ook zijn dat die andere coupletten ut mijn herinnering verdwenen zijn. Mooi citaat van Honoré de Balzac. Warme groet, Bernadette
Ha Bernadette, er is iets raars gebeurd met je reactie want hij is verdwenen. Dus ga ik je toch even opnieuw antwoorden want je reageert niet voor niets.
Misschien had je hem al gelezen? Leuk he dat liedje van de scharensliep en vooral het refrein vond ik zo leuk. Zingen was op onze school echt een vak en ik denk er altijd met veel plezier aan terug. En dit is dus ook weer een mooie herinnering.
Leuk dat jij het verschil ook hebt opgemerkt met je zus en wie er gelijk heeft doet er inderdaad niet toe dan.
Fijn om je reactie te lezen Bernadette.
Jij ook een vriendelijke groet
Van Maaike
Dag Maaike.
Herinneringen… het lijkt wel of dat steeds meer de trend is in gesprekken met leeftijdgenoten. Ik vind het fijn, ook om de verhalen van anderen (van vroeger) te horen. Nu, daartoe is voldoende gelegenheid in Amstelveen. Gisteren bij voorbeeld -na een film in een buurthuis. Dan ontspinnen zich dat soort gesprekken vanzelf. Het zijn allemaal senioren.
Ik heb zelf geen familie (meer) met wie ik herinneringen kan delen uit mijn jonge jaren. Maar dat een ieder zijn of haar eigen herinneringen heeft (die vaak verschillend zijn) weet ik wel. Nu, het was weer leuk om deze van jou te horen. Dag. Tot gauw. ♀️
In antwoord op Elly.
Ha Elly, tja ik schrijf vast wel meer over dingen die mensen al weten. Maar het paste mooi in mijn mijmeringen dus kwam het als verhaal in mijn blog.
Ik zag dat ik nu een jaar of dertien aan het schrijven ben en er staan heel wat blogjes op mijn site.
Het is de prijs van ouder worden dat we veel mensen verliezen maar wel verdrietig. Gelukkig dat er vriendschappen zijn en dat we erover uit kunnen wisselen.
En wat schrijft over Amstelveen vind ik ook. Ik heb op een kilometer afstand twee buurthuizen waar ik naar toe zou kunnen. Een enkele keer loop ik er wel eens binnen.
De gemeente Amstelveen heeft zorg voor de ouderen in haar gemeente dat is merkbaar aan veel dingen. En daar genieten wij dus van
Dank Elly voor je inbreng
en tot snel
Dag, dag Maaike
Leuk dat u over het boek van Maria Zachea schrijft tante Maaike.
Het heeft op mij ook indruk gemaakt. Er komt in dat boek zo duidelijk naar voren dat ieder kind zijn eigen plaats heeft in een gezin, maar ook zijn eigen herinneringen.
Ha Maaike, ja je ziet het he, dat boek was een schot in de roos, het is al van 1989 maar het gegeven blijft bijzonder: die moeder die al in die jqaren zwijgend doorbrengt.
En idd ieder kind heeft een eigen plaats in een gezin en dat heeft veel meer invloed dan we vooral, vroeger, dachten. Tegenwoordig wordt aan deze dingen veel meer aandacht besteed.
Dank Maaike en groetjes van je tante
Maaike
Herinneringen zijn dierbaar en velen van ons zullen zeker al schriften vol geschreven hebben.
Leuk om jou heinneringen te lezen.Maaike.
Ik probeer nieuwe herinneringen te maken en ben daar ook driftig over aan het schrijven om ze vooral niet te vergeten.
Dank weer voor jou blog.
Lieve groet, Cis
Ha Cis, Ja dat is ook goed Cis om nieuwe herinneringen te maken. Dat is leuk gezegd want we moeten vooral ook in het nu leven. En schrijven is iets wat je ook als je oud bent lang kunt doen. Hopelijk kunnen we daar nog een poosje mee doorgaan.
Fijn dat je reageerde en weer iets van je hoorde Cis
Tot ziens en liefs,
Maaike
Dag Maaike, je hebt weer veel losgemaakt bij ons en heb je het nu weer druk met de antwoorden. Inderdaad heb ik het boek ook lang geleden gelezen. Toch wel fijn als je zoveel kinderen hebt die samen de moeder kunnen begeleiden naar het einde.
Met Elly heb ik gemeen dat we onze herinneringen aan onze jeugd nooit meer kunnen toetsen, omdat we beiden enig kind waren. Gelukkig hebben we nu zelf kinderen en het is leuk om de herinneringen aan hun jeugd te horen en te vergelijken.
Het laatste couplet van het leuke liedje ken ik niet, maar ook ik heb het gezongen en zal het nog eens opzoeken in een oud liedjesboek. De scharensliep komt bij mij nog één maal per jaar aan de deur, maar inmiddels is het zo duur geworden dat je beter een nieuwe schaar of snoeimes kan kopen. Misschien was het vorig jaar wel de laatste keer, hij klaagde er toen al over.
Tot kijk en liefs van Nelleke.
Dag Nelleke, jij was er vroeg bij vanochtend, nu dan krijg je ook een vroeg bericht tHet lijkt mij ook een heel proces en best wel erug. En ik was al veel vroeger begonnen op mijn telefoon maar toen ik klaar was floepte het weg.
Ja, ze hebben acht jaar dus met elkaar hun moeder verzorgd maar dat lijkt mij best ingewikkeld geweest want ook toen was het leven er niet meer op ingericht om een ouder zo lang tw verzorgen. nu waren ze met veel en dan is het anders dan je enig kind bent dat is waar. In een gezin opgroeien kan heel fijn dat is waar. Maar ook dan kun je dus eenzaam zijn als er weinig wezenijk contact is.
Ikk h4eb ook nog geprobeerd blad muziek bij het lied te voegen maar dat lukte niet, was geblokkeerd. Jij vond het dus ook zo,n liedje. Hte klonk zo vrolijk als we het op school zongen met de klas. Ik kan niet begrijpen dat bij jou de scharensliep nog komt. Dacht dat het een uitgestorven beroep was. Ben benieuwd of hij vvan het jaar iderdaad nog langs komt.
Ik hoor het wel van je.
Fij wee iets van je te horen Nelleke,
met liefs van Maaike
Dag Maaike, een mooi verhaal weer, heel herkenbaar. Het boek heb ik ook gelezen, wat een verschillende herinneringen in een gezin. Mijn dochters hoor ik ook vaak over vroeger praten met elkaar, vaak op een verjaardag of met kerst bijvoorbeeld. liefst komt het oude fotoalbum er dan ook bij. De scharensliep komt van de week in Garderen bij de Lindeboom, maar ja dan moet je wel in de buurt wonen en ja het zal ook wel duur zijn, maar scherpe messen is ook fijn. Een hartelijke groet weer! van Lucie
Ha Lucie, daar ben je weer. Ik dacht dat de scharenslieo helemaal verdwenen was. Hier in mijn wijk zie ik hem nooit. Maar een vriendin van mij die in een andere wijk woont ziet hem daar wel. Ja naarmate kinderen ouder worden komen er verhalen.Ik weet niet of het nog loont om je messen te laten slijpen.
Dat kartelen was zo,n 55 jaar geleden een rib uit mijn lijf. Het was in de tijd dat het leven heel anders was.
Vroeger vond ik bijvoorbeeld kinderkleding best wel prijzig en nu is dat heel anders. En we hadden ook veel minder tebesteden maar waren we daar ongelukkig door? Het oudje was weer aan de praat. Ach, ik ben niet de enige die over vroeger praat, toch
Ben weer blij met je reactie Lucie , altijd gezellig.
Hartelijke groet Van Maaike